Հակոբ Մնձուրի (Մտորումներ Շորժայում)… 20.08.1987

       Կարդացի Մնձուրու հատընտիրը… իսկ ո՞րն է եղել «ոչ ընտիր»… Բոլորը լույսից, արևից, ջրից ու թթվածնից «կարված»: Մի զարմանահրաշք երկիր, որ ոչ մի տեղ չէի կարդացել մեր արևմտահայ գրողների բոլոր հնարանքներում…
       70 տարի պիտի ապրեի, որ նոր իմանայի, թե ինչ է եղել «Արևմտյան Հայաստանը»… Բոլոր կարդացածս, լսածս, տեսածս (լուսանկարների զարհուրելի պատկերասրահ) ոչ մի կոպեկի արժեք չունեին: Չունեին ոչ մի պոետ իմ սիրելի… Սիամանթոն, Վարուժանը, Սևակը, բոլորը, բոլորը, բացի պարոն, իսկական պարոն Հակոբյանից (Հակոբ Պարոնյան)` իր Բաղդասարով, իր մուրացկաններով, և դա ընդամենը Պոլիսն է եղել… Իսկ թե ի՞նչ են եղել, ինչո՞վ են ապրել «Տեր Պողոսը», հացթուխները, ինքը` Հակոբը… Մի ահռելի զրո է եղել ինձ համար մինչև Մնձուրին: Եվ այդ զրոն ոչ լցրել են Դաշտենցը, ոչ Ա…յանը և ոչ էլ բոլոր աղբարները այդ 70 տարում… Խոնարհվեմ Չաուշին, Աղբյուր Սերոբին, Անդրանիկին, բոլորին չոքեմ դիմացները: Բայց նրանց մասին գրողները ինչպես և ինչո՞ւ էին մոռացել գրել «Ամու»-ների մասին, Տեր Պողոսի մասին, «Մինաս քեռիին հինգ կնիկների» մասին, «Տաղլուենց Մարոյի» մասին… Եվ ո՜ր մեկի, մի ամբողջ ժողովրդի` հաց ցանող, կորեկ, գարի, սիսեռ, լոբի ցանող, բուրդ գզող, դոշաբ եփող (թթի), կարասներով գինի գցող, չամիչ ու չորթան չորացնողների մասին… Մարդիկ, մարդիկ` հարսներ, քեռիներ, «աղաներ»: Մի ամբողջ «Արմտա», որը մի զարմանահրաշ Հայաստան է եղել` նման բոլոր Հայաստաններին՝ ամեն տեղ եղած, մինչև Իգդիր:
***      Եվ ինչ ո՜ճ, ի՜նչ «պարզություն», ինչ համաշխարհային մակարդակ! Ուզածդ մեծության գրած պատմվածքը, որը է առաջին տառը գրականության, իրենն է, և ոչ մի Օ’Հենրի կամ Ֆոլկներ և իմ սիրելի Սարոյան չեն կարող «առաջ ընկնել»… Չեն կարող:
   … Ափսոս «Իգդիրը» մի տարի շուտ գրեցի…
      Օ՜, այդ պարզությունը, այդ «հենց այնպես», «հասարակ» գրելը ի՜նչ ահավոր դժվարություն է, որ չեն ուզում հասկանալ մեր այսօրվա «պարոնները»… իսկ ինչո՞ւ են գրում:
        Օ՜, եթե այս անիծած նկարչությունը չլիներ… ես կդառնայի Մնձուրու խոնարհ աշակերտը:
***    Չէ որ այսօրվա «մեր» Հայաստանի մասին, նույն Մարոների, Ամուների, Տեր Պողոսների մասին կամ հացթուխների (որոնց թխած հացը ուտելու չի) մասին ոչ մի տող դեռ չի գրվել Ակսելից հետո…
***     Մենք, որ ոչինչ չունենք մեր հոգու համար արած, ստեղծել ենք նորից մի ահռելի քանակությամբ պոետների, նկարիչների, երգահանների` «վարդագույնով» օծված մի տասնյակ սերունդ, որոնք կարծես թե ապրել են ու ապրում են օդապարիկում և ոչ թե երկրում… ես ևս անիծած լինեմ: