Կենսագրություն


      Էդուարդ Իսաբեկյանը ծնվել է 1914 թվականի նոյեմբերի 8-ին, Երևանի նահանգի Սուրմալու գավառի Իգդիր քաղաքում (այժմ՝ Թուրքիա)։ Հայրը՝ Հմայակը, զբաղվում էր հողագործությամբ և առևտրով, մայրը՝ Սաթենիկը, տնային տնտեսուհի էր։ 1918 թվականին Իսաբեկյանների ընտանիքը գաղթում է և երկու ամիս Էջմիածնում մնալուց հետո հաստատվում է Երևանում։
2005 թվականից բնակվել է Աշտարակում։ Մահացել է 2007 թվականի օգոստոսի 17-ին։
      Իսաբեկյանին նվիրված են բազմաթիվ ստվարածավալ ուսումնասիրոթյուններ, հոդվածներ մենագրություններ։
Հայաստանի ազգային պատկերասրահը հատուկ սրահ էր հատկացրել Էդուարդ Իսաբեկյանի աշխատանքների մշտական ցուցադրման համար (այստեղ են գտնվում Իսաբեկյանի աշխատանքներից 121-ը)։ Նրա գեղանկարչական աշխատանքները պահվում են աշխարհի բազմաթիվ հեղինակավոր թանգարաններում ու մասնավոր հավաքածուներում։
Նկարահանվել են Իսաբեկյան արվեստագետին ներկայացնող տասնյակ ֆիլմեր։
     Էդուարդ Իսաբեկյանը ցմահ ընտրվել է «Իգդիր» հայրենակցական միության պատվավոր նախագահ։
Երևանի քաղաքապետարանը Էդուարդ Իսաբեկյանի կենդանության օրոք որոշում է կայացրել ստեղծել նրա աշխատանքների մշտական ցուցադրության սրահ։
Կրթություն
     1927-1931       Սովորել է Երևանի «Գեղարդ» (այժմ` Թերլեմեզյան) տեխնիկումում, ուր նրան դասավանդել են Սեդրակ Առաքելյանը, Վահրամ Գայֆեջյանը (գեղանկար), Գոհար Ֆերմանյանը(գծանկար)։
     1935-1941       Սովորել է Թբիլիսիի Գեղարվեստի ակադեմիայում։ Երկու տարի սովորել է գրաֆիկայի բաժնում` պրոֆեսոր Իոսիֆ Շարլեմանի մոտ, այնուհետև տեղափոխվել է գեղանկարի բաժին՝ Ուչա Ջափարիձեի արվեստանոց, իսկ գծանկարը դասավանդել է Սերգեյ Քոբուլաձեն: Դիպլոմային աշխատանքի թեման էր «1903 թվականի Բաթումի բանվորների ցույցը»` Կոտե Գզելիշվիլու ղեկավարությամբ։
Աշխատանքային գործունեություն
     1931-1935       Աշխատել է գյուղացու տանը՝ աշխատակցելով «Պիոներ կանչ», «Ավանգարդ», «Սովետական Հայաստան» թերթերի խմբագրություններին որպես նկարիչ՝ ձևավորելով նաև տոնական համարների առաջին էջերը
     1943    ՀԽՍՀ կոմկուսի կողմից գրողներ Նաիրի Զարյանի, Սողոմոն Տարոնցու հետ գործուղվում է գործող բանակ՝ 89-րդ Հայկական հրաձգային դիվիզիա
     1941    Ընդունվել է Հայաստանի կերպարվեստագետների միություն
     1943-1945       Երևանի Փանոս Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստի ուսումնարանի դասախոս
     1945    Դասավանդել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում (2000 թվականից՝ Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիա)՝ գլխավորելով ստեղծագործական արվեստանոցներից մեկը (1963-ից՝ պրոֆեսոր)
     1954-1956       Հայաստանի կերպարվեստագետների միության քարտուղար
     1965-1966       Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտի ամբիոնի վարիչ
    1967-1986     Հայաստանի ազգային պատկերասրահի տնօրեն
    1970      Բացել է Հայաստանի պետական պատկերասրահի մասնաճյուղը Էջմիածնում
    1972      Սեպտեմբերի 10-ին՝ Ջերմուկում
    1973      Նոյեմբերի 6-ին՝ Հրազդանում
    1973      Սեպտեմբերի 28-ին՝ Արա Սարգսյանի և Հակոբ Կոջոյանի տուն-թանգարան Երևանում
    1974      Հունիսի 10-ին՝ Կիրովականում
    1978      Նոյեմբերի 29-ին՝ Լենինականում
    1978      Դեկտեմբերի 19-ին՝ Մարտունիում
    1979      Սեպտեմբերի 19-ին՝ Եղեգնաձորում
    1980      Մարտի 25-ին՝ Մինաս Ավետիսյանի տուն-թանգարան Ջաջուռում
    1987      Նոյեմբերի 6-ին՝ Ալավերդիում
Ցուցահանդեսներ
Անհատական ցուցահանդեսներ
1947    Երևան, Նկարիչների միություն
1965    Երևան, 50-ամյակ, Նկարիչների միություն
1966    Թբիլիսի
1983    Ռաբաթ, Մարոկկո
1984    Մոսկվա
1985    Երևան, Էջմիածին
1988    Մոսկվա, ՀԽՍՀ նկարիչների միության կենտրոնական տուն
1994    Հալեպ
1994    Երևան
1996    Լոս Անջելես, ԱՄՆ
2004    Երևան, 90-ամյակ, Նկարիչների միություն
2006    «Ակադեմիա» ցուցասրահ, Երևան
2009   Երևան, Ալբերտ և Թովէ Բոյաջյան ցուցասրահ
2014    Երևան, 100-ամյակ, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ

Խմբակային ցուցահանդեսներ
1931    Առաջին անգամ մասնակցել է Հայաստանի Լենինյան Կոմերիտմիության կողմից կազմակերպված երիտասարդ նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդեսին «Պավլիկ Մորոզով» աշխատանքով։ Պարգևատրվել է սանատորիական ուղեգրով Նոր Աֆոն
1941    «Խորհրդային Հայաստանի նկարիչները՝ Հայրենական մեծ պատերազմին», Երևան
1941    «Հայրենական մեծ պատերազմ», Թբիլիսի
1941    «Հայրենական մեծ պատերազմ» հոբելյանական ցուցահանդես՝ նվիրված հեղափոխության 25-ամյակին, Երևան
1942    «Կարմիր բանակի հերոսականությունը», Երևան
1943    «1942-ի էտյուդների ցուցահանդես», Երևան
1943    «Գծանկարների և ջրաներկի ցուցահանդես», Երևան
1944    «Համամիութենական ավտոնոմ և ՌՍՖՍՀ մարզային նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդես», Մոսկվա
1946    «Գարնանային ցուցահանդես», Երևան
1947    «Համամիութենական գեղարվեստական ցուցահանդե», Մոսկվա -Լենինգրադ
1947    «Երկրորդ մայիսյան ցուցահանդես», Երևան
1947    «Հեղափոխության 30-ամյակին նվիրված Խորհրդային Հայաստանի նկարիչների հոբելյանական ցուցահանդես», Երևան
1947    «ՀՍՍՀ Գերագույն Խորհրդի ընտրություններին նվիրված շրջիկ արվեստանոցի 24-րդ ցուցահանդես», Երևան
1948    «Հայաստանի նկարիչների գրաֆիկայի ցուցահանդես», Մոսկվա
1948    «Սովետական բանակի 30-ամյակին նվիրված Հայաստանի նկարիչների ցուցահանդես», Երևան
1949    «Համամիութենական գեղարվեստական ցուցահանդես», Մոսկվա
1949    «Ստալինի ծննդյան 70-ամյակին նվիրված գեղարվեստական ցուցահանդես», Երևան
1950    «Համամիութենական գեղարվեստական ցուցահանդես», Մոսկվա
1950    «Հայ նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդես», Երևան
1950    «Սովետական բանակի 30-ամյակին նվիրված գեղարվեստական ցուցահանդես», Երևան
1952    «Համամիութենական գեղարվեստական ցուցահանդես», Մոսկվա
1952    «Գեղարվեստական ցուցահանդես», Երևան
1952    «Շրջիկ ցուցահանդես Հայաստանի պետական պատկերասրահի ֆոնդերից», Երևան
1953      Խմբակային ցուցահանդես, Մոսկվա
1953    «Գեղարվեստական ցուցահանդես», Երևան
1956    10-օրյակ՝ Մոսկվա
1958    Բուխարեստ
1960    «Խորհրդային Հայաստանի 40-ամյակին նվիրված հոբելյանական հանրապետական գեղարվեստական ցուցահանդես», Երևան
1962    «Համամիութենական գեղարվեստական ցուցահանդես», Երևան
1963    «Հայաստանի նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդես», Երևան
1963    10-օրյակներ՝ Ռիգա, Լենինգրադ, Ալմա-Աթա, Քիշինև
1964    «Հայաստանի նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդես», Երևան
1965    Հայ արվեստի տասնօրյակի կերպարվեստի ցուցահանդես Բուլղարիայում
1967    «Էքսպո-67», Մոնրեալ
1967թ. Նկարիչների միություն
1968    Պրահա
1969    Սոֆիա
1969    «Հովհաննես Թումանյանը կերպարվեստում», Երևան
1970    «1969-ին կատարած Հայաստանի նկարիչների մեկ աշխատանքի ցուցահանդես», Երևան
1970    «Կոմիտասը հայ կերպարվեստում», Երևան
1970    «Լենինի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված Հայաստանի նկարիչների ստեղծագործությունների հանրապետական հոբելյանական ցուցահանդես», Երևան
1970    Կառավարական պատվիրակության կազմում մեկնում է Փարիզ՝ «Ուրարտուից մինչև մեր օրերը» հայ կերպարվեստի ցուցահանդեսի կազմակերպման առիթով
1971    «1970-ին կատարած Հայաստանի նկարիչների մեկ աշխատանքի ցուցահանդես», Երևան
1971թ. Անդրկովկասի երեք հանրապետությունների նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդես, Մոսկվա
1972    «Հոբելյանական գարուն. ՍՍՀՄ 50-ամյակին նվիրված 15 հանրապետությունների նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդես», Երևան
1972    Բեյրութ
1973    Բելգրադ
1974    «Հայաստանի պետական պատկերասրահի Կիրովականի մասնաճյուղ», Կիրովական
1976    «Անդրկովկասյան հանրապետությունների նկարիչների ցուցահանդես», Երևան
1976    «1975-ին կատարած Հայաստանի նկարիչների մեկ աշխատանքի ցուցահանդես», Երևան
1976    «Հանրապետական գեղարվեստական ցուցահանդես», Երևան
1990    Մայիսի 4.  Զորավար Անդրանիկի 125-ամյակին նվիրված ցուցահանդես, Գլենդել, ԱՄՆ
1996   «Ձոն քաջաց», Երևան
2002    Սեպտեմբեր 13. Հայաստանի նկարիչների միությունը 70 տարեկան
2019      Հուլիսի 3. «Կոմիտաս-Թումանյան», Հայաստանի նկարիչների միություն
2019      Նոյեմբերի 10. «Ծաղիկներ մարտիկներին», Հայաստանի ազգային պատկերասրահ

Կոչումներ, պարգևատրումներ

1931    Առաջին անգամ մասնակցում է Հայաստանի Լենինյան կոմերիտմիության կողմից կազմակերպված երիտասարդ նկարիչների ստեղծագործությունների ցուցահանդեսին «Պավլիկ Մորոզով» աշխատանքով: Պարգևատրվում է սանատորիական ուղեգրով Նոր Աֆոն:1943    ՀԽՍՀ Գերագույն սովետի պատվոգիր
1945    «За оборону Кaвказа»
1946    Медаль «За доблестный труд»
1952   Ստանում է դոցենտի կոչում Մոսկվայում:
1956    ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան, ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ
1963    Պրոֆեսորի պաշտոնակատար
1963    Ժողովրդական նկարիչ
1967    Հաստատվում է որպես պրոֆեսոր Մոսկվայում
1984    Արհմիությունների համամիութենական կենտրոնական խորհրդի պատվոգիր
1986    Հայկական ԽՍՀ պետական մրցանակի դիպլոմ
2001    ՀՀ «Մեսրոպ Մաշտոցի» շքանշան, Երևանի պատվավոր քաղաքացի
2004    Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» շքանշան
             Պարգևատրվում է Թեքեյան մշակութային միության բարձրագույն պարգևով՝ «Ադամանդակուռ Արարատ»:
               Պարգևատրվում է Կրթության և Գիտության նախարարության բարձրագույն պարգևով՝ «Ոսկե մեդալով»:
Կերպարվեստի բնագավառում 1985 թվականի Հայկական ՍՍՀ պետական մրցանակի են ներկայացված ՀՍՍՀ ժողովրդական նկարիչ Էդ.Իսաբեկյանի «Ավարայրի ճակատամարտը», «Հարսանյաց երթ», «Առավոտ» կտավները և երեք գործ՝ «Անհանգիստ ձիեր» շարքից:
Մրցանակի են արժանացել նաև «Սայաթ-Նովա» և «Խ.Աբովյանի դիմանկարը» աշխատանքները:

Իսաբեկյան քաղաքացի
1952    Ընդունվում է ՍՄԿԿ անդամության շարքերը:
1953    Ընտրվում է քաղաքային խորհրդի դեպուտատ:
1956    Ընտրվում է քաղաքային խորհրդի դեպուտատ:
1967    Ընտրվում է քաղաքային խորհրդի դեպուտատ:

Հետմահու
2013    Մայիսի 3-ին Երևանում բացվեց «Էդուարդ Իսաբեկյան» ցուցասրահ
2014    Ապրիլի 26-ին ՀՀ կենտրոնական բանկը հատեց Իսաբեկյանի ծննդյան 100-ամյակի հուշադրամ
2023   
Երևան քաղաքի Նորք-Մարաշ վարչական շրջանի Նորքի 8-րդ փողոցն անվանակոչվել է գեղանկարիչ, ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ Էդուարդ Իսաբեկյանի անվամբ` «Էդուարդ Իսաբեկյան փողոց»:


Ընտանիք
Հայրը՝            Հմայակ Իսաբեկյան
Մայրը՝           Սաթենիկ Ղազարյան
Կինը՝              Արփենիկ Նալբանդյան
Որդին՝           Մհեր Իսաբեկյան, նկարիչ
Որդին՝           Արամ Իսաբեկյան
Երկրորդ կինը՝ Սիրանուշ Մուրադյան, Ժողովրդական նկարիչ Սարգիս Մուրադյանի քույրը
Քույրը՝           Կարինե Իսաբեկյան, քրոջորդին՝ Ռաֆայել Համբարձումյան(1926-1981), քանդակագործ
Քույրը՝           Ռուզան Իսաբեկյան, հայ մեխանիկ, պետական-քաղաքական գործիչ, տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս, ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ Նագուշ Հարությունյանի կինը
Եղբայրը՝       Հրայր Իսաբեկյան