Խոսակցություն մորս ու իմ մեջ, որ եղավ, երբ որ կար… 1979

 Խոսակցություն մորս ու իմ մեջ, որ եղավ, երբ որ կար
(արտագրություն մի թղթի կտորից, որ գրի առա այդ օրը)

       Արվեստանոցից իջա սովորականին ուշ՝ 7-8-ին՝ ճաշելու:
Նա.
       -Էլի ուշ իջար, բա դու չե՞ս սովածանում:
Ես.
       -Կուտեմ էլի՜, հո չի՞ փախնելու:
Լուռ հաց է դնում, ես էլ լուռ ուտում եմ:
Նա.
      -Էդի՛կ ջան, սաղ թևերս էլի ցավում են… քոնն է՞լ է ցավում…
Ես գլխով եմ անում, բայց չեմ ասում, որ ցավում են, բայց ցավում են արմունկներս, ուսերս, երևի մրսեցրել եմ, կամ փոր անելիս բակում ցավացրել եմ, կամ «բնական» տարիքային աղակալումներ են…
Շարունակում եմ.
      -Շատ մի՛ պառկիր, շարժվիր, շփի, տրորի ցաված տեղերը…
Նա.
      -Ե՞րբ եմ պառկում, որ պառկում եմ, ավելի ա ցավում…
Ես հիմարագույն «փիլիսոփայում եմ».
     -Աստված գիտի՝ ինչ ա անում, չի թողնում, որ քեզ լավ զգաս, որ շատ չսիրես կյանքը, թե չէ չես ուզի գնալ էս աշխարհքից…
Նա լուռ է, երևի մտածում է ասածս «խելոքության» վրա…
Ես.
     -Մեկ մազերդ չկան, քաչալանում ես, մեկ ատամներդ են թափվում, աչքերդ չեն տեսնում առաջվա նման, ոտ ու ձեռդ է ցավում, քունդ է փախցնում… Մի խոսքով, զզվեցնում է, որ իսկապես զզվես կյանքից, որ… հեշտացնի «գնալը»…,-և գլխով եմ անում մի կողմի վրա…
Նա.
      -Ճիշտ ես ասում, Էդի՛կ ջան, թե չէ էսենց ապրելն էլ մի բան չի…Աստվածն էլ քոռացել ա, ինչքան աղոթում եմ, հեչ վեջը չի…
Ես մտածում եմ և մտքիս մեջ ասում, որ ոչ միայն «ճիշտ» չեմ ասում, այլ պարզապես քաք եմ ուտում…
Ես.
     -Հավատու՞մ ես Աստծուն, ա՜յ մեր…
Նա.
     -Եսիմ: Ողորմածիկ Ավետիս հորեղբայրդ, հորաքույրդ` Օսանա քույրիկը, ասում էին, եթե մի էսքան (մատի ծայրն է ցույց տալիս) հավատաս, քեզ կլսի… բա ընչի՞ չի լսում, էսքան աղոթում եմ… Մհերիս համար:
Ես մտածում եմ՝ երևի մոռացավ իմ տխմարությունները և արդեն Մհերի մասին է մտածում և աղոթում…
Ես.
     -Քրիստոսն ասել է՝ եթե հավատում ես, մի՛ փորձիր… իսկ դու ամեն օր ես փորձում:
Նա.
    -Էդի՛կ ջան, բեր թևերիդ աղ դնենք, տաք աղ…
Ես (շինած անփութությամբ).
     -Էնքա՜ն ցավա, էնքա՜ն շատ, իրա հերն էլ անիծած…,-և նորից լցնում եմ բաժակս…
Նա.
     -Էդի՛կ ջան, քիչ խմի էդ գինին…հիշիր՝ մեծ քեռուդ ինչ արեց խմելը (մեծ քեռիս՝ Արտաշեսը, աստվածային քեռիս, որ գժություն անել սիրել է…):
Ես.
     -Ինչ լինելու է, կլինի, ա՛յ մեր, որտեղ բարակ է, թող կտրվի…,-լցնում եմ մի քիչ բաժակի մեջ և,- խմի՛ մի քիչ, էլ ցավերը չես զգա, լա՜վ գինի ա…
Նա.
    -Գելի գլխին ավետարա՜ն կարդացին…Էդի՛կ ջան, արի մի քիչ տրորի թևերս, դու լավ ես անում…
     Գնում եմ հետը, նստեցնում մահճակալին և մի լավ շոյում, մասաժ անում «ուսամկանները», թևերը շփում, տաքացնում…
    -Մեջքիդ մի՛ պառկիր, հազար անգամ ասել եմ, որ կողքիդ՝ աջ կողքիդ վրա պառկիր…
Պառկում է.
     -Էդի՛կ ջան, առավոտները քիչ մարզանք արա, դրանից են թևերդ ցավում…
Ես.
     -Ինչի՞ց հնարեցիր, որ ցավում են:
Նա.
     — Բա, որ էդքան նկարում ես, կցավան էլի՜…
Ես.
     -Տե՜ր Աստված,- և ձևացնում եմ, որ զայրանում եմ:
Նա.
     -Դե լա՜վ, լա՜վ, Էդի՛կ ջան, մի՛ նեղացի… քիչ խմի, ազիզ ջան…Ավետիս հորեղբայրդ մի բաժակ էր խմում ճաշին…
Ես.
    -Էլի՜սկսեցիր…
Նա.
    -Դե լա՜վ, լա՜վ…