● Ես սիրում եմ, որ հայ եմ: Ես չէի ուզի ուրիշ ոչ մի ազգի պատկանել: Աստված չանի՝ ուրիշ ազգից լինեի…Ախր լավ ժողովուրդ է հայը: Մի քիչ վատ է ապրում, բայց կարող է լավ ապրել, եթե իրեն չխանգարեն: Որովհետև հայ ժողովուրդը անհավատ աշխատելու ձև գիտի: Եկեք չխանգարենք, որ հայ ժողովուրդը լավ ապրի:
● Միշտ մտածում էի, որ կնկարեմ էլի: Բայց մեկ էլ մի օր տեսա, որ էլ արդեն չեմ տեսնում ոչինչ: Որ լույս իջնի աչքերիս՝ մենակ պեյզաժ եմ նկարելու:
● Թեմատիկ-կոմպոզիցիոն պատկերում խաչաձևվում են, սինթեզվում կերպարվեստի բոլոր ժանրերը: Դա նկարչության սիմֆոնիզմն է…
● Ես մեծ հավատով եմ լի մեր կերպարվեստի վաղվա նկատմամբ: Մեր շուրջն աճել, ստվարացել է երիտասարդ նկարիչների մի պատկառելի ջոկատ…Միայն կյանքի ու արվեստի դժվարությունները սեփական ուժերով հաղթահարելու, ինքնաճանաչման, ինքնահաստատման ճանապարհին նրանք կհասկանան ու կհաստատեն իրենց «եսը», որը նշանակում է՝ աշխարհայացք, ասելիք, ոճ, դեմք, ձեռագիր, անհատականություն:
● …Նկարչությունը զարմացնելու համար չէ, այլ կյանքի պահանջ, այդ կյանքը, ժամանակը արտահայտելու միջոց:
● Նստակյաց ազգի համար, որը գրեթե իսպառ զրկվել է իր հողերից, կարոտախտը սովորական հոգեվիճակ է: Կարծում եմ, որ մեր ազգը առողջ է հենց նրանով, որ տառապում է այդ հիվանդությամբ…:
● …Թագավորություն չենք ունեցել, պետականություն չենք ունեցել (վերջինը՝ Կիլիկիան), այդ ինչպե՞ս ենք գոյատևել, ինչպե՞ս ենք դիմակայել պատմության փորձություններին: Միա՛յն հավատով: Հավատո՛վ…(2001)
●Հիշողությունը ամենամեծ պարգևն է, որ Աստված տվել է մեզ: Մեծ դժբախտություն է հիշողությունը կորցնելը: Ամենից շատ հիշողություն հայերին է հարկավոր: Մենք շատ բան ենք կորցրել, եթե հիշողությունն էլ կորցնենք, ամեն ինչ կկորցնենք:
Իմ ստեղծագործությունները հենց հիշողության վրա էլ շինված են:● Գիտեք, ըստ իս, պայմանականորեն ասած, կա երկու տիպի նկարչություն՝ աչքի և մտքի, երևակայության: Ես երկրորդ խմբին եմ պատկանում, թեև բնավ էլ հակված չեմ թերագնահատելու առաջին ուղղությանը պատկանող նկարիչների վաստակն ու ջանքը, նրանց ստեղծագործության կարևորությունը: Պարզապես ինձ գրավում է իրականության սիմվոլիկ, ընդհանրացված վերարտադրությունը:
● Երվանդ Քոչարի մասին.
Ամենազորեղ ուժն աշխարհում արդարի ուժն է, որով «Թուր-Կեծակին» միշտ կպատվարի խաղաղ ու ազնիվ կյանքը, կճայթի չարի գլխին, կպատժի անարդարին: Մեր հեծյալը խոսում է վերածնված իր ժողովրդի հեքիաթային աշխատասիրության, աննկուն ոգու ու խաղաղ ապրելու խոր փափագի մասին:Օրագրերից
● Նկարչությունը, երաժշտությունը մարդ չեն դաստիարակում, նրանք մարդկանց հիացնում են, ազնվացնում, գեղեցկացնում են: Մարդուն դաստիարակում է իմաստուն գրականությունը…
● Իմ աստվածները` կնքահայրերս, ինձ ոչ միայն մարդ դարձրին, այլև հայ դարձրին…
● Նույն դժվարությունն է մարդ կամ հայ լինել, գուցե և հայ լինելն ավելի դժվար է: Ում գլխին Թումանյանի ձեռքը չի դիպել, հնարավոր բան չի, որ լիարժեք հայ լինի, իսկ ոչ լիաժեք հայը տանելու բան չի, եթե չասենք` անտանելի է:
● Սեփական անարժեքավորումը շատ է վտանգավոր, երբ շուրջդ մեծամասամբ գերագնահատվող հավակնություններ են:
● Արվեստի մեջ ամենադժվարը և գեղեցիկը պարզությունն է` առանց պաճուճանքի, միամիտ, անկեղծ, անխորամանկ պարզությունը, ինչպես Ակսելը, ինչպես Մնձուրին, ինչպես Վան Գոգը: Իր ողջ կարծեցյալ բարդության մեջ միամիտ է և Ռեմբրանդը, միակ «խորամանկությունը» լուսաստվերն է` միամտությունը քողարկելու համար:
● Արվեստները մարդու հոգու հարստության դրսևորումն են:
● Արվեստում զարդարանքը, պաճուճանքը հաճելի են արվեստը խորությամբ չհասկացողներին:
● Բարձր արվեստը հասկանալի է միայն հոգեպես հարուստ անձանց:
● Ոգու աղքատությունից արվեստ չի կարող ծնվել երբեք:
04.01.1940 Կյանքը առանց ժիվոպիսի մի բանի նման չի… թե չէ դուրս է գալիս, որ մարդ ծնվում է, սպասում մեռնելուն… իսկ ժիվոպիսի համար մենակ կյանքը, ապրելը չի´ հերիքի…
03.01.1943 Առանց դավանանքի ապրել շատ դժվար է, իսկ մեռնել կարելի է միայն դավանանքի համար… «անհավատ» խոսքը առաջ անպատվություն էր (մինչև անգամ թուրքի համար), «հավատալ» հարկավոր է թեկուզ սատանային…
14.09.1956 «Ոճը» ժողովրդի մեջ է, նրա խրճիթում, կարասում, այգում, առվի ափին, փշատի ծառերի տակ և կապույտ-կապույտ երկնքում:
Ոճը ժողովրդի արյան դոզան է նկարչի երակներում:23.12.1968 Նկարչի մեծությունը ոչ միայն նրանում է, որ չհավատա ամեն գույնի վայրահաչոցների, այլև ավելի շատ հավատա իր արածի ճշմարիտ լինելուն, այսինքն` հավատա իր ներքին ձայնի թելադրանքին, որ եղեգնի նման չճոճվի!
03.09.1974 «Հավերժ» բառը երևի կապ ունի ժամանակի հետ, բայց ինչո՞ւ է ստեղծվել այդ բառը, երբ ոչինչ «հավերժ» չէ… Երևի մարդու երիտասարդ ժամանակ ստեղծված բառ է… երբ ժամանակի մասին տեղեկություն չունես…
13.09.1975 Կարո՞ղ է մարդը հասկանալ` ինչ է ազատությունը, եթե նա չունի հայրենիք, տուն, մայր… Ազատությունը ոչինչ չարժի, ոչ մի իմաստ չունի, եթե նրա համար չպիտի պայքարես և նվաճես: Ազատությունը պայքար է: Միայն կռվող, պայքարող մարդը կարող է զգալ ազատության արբեցումի`ոչ մի նմանը չունեցող քաղցրությունը…
24.05.1976 Ոգով մարդը շատ հզոր կարող է լինել, անընկճելի, բարձր, բայց մարմինը ստվերի պես հետևելու է և ճզմելու ամենահզորին:
28.01.1979 Բոլոր հիշողությունները, ի վերջո, տխուր են…անցած կյանք է:
● Ոչ մի տեղ «անմահության» մասին ավելի «ռեալ» չես, չես կարող մտածել, ինչպես թանգարանում և գերեզմանոցում…
● Երբ հավատում ես արածիդ, ասածիդ, հեշտանում է ամենածանր գործը… Հավատը հոգու թեթևություն է և ամենակարևոր իմաստը մարդու գոյի:
● Հիշողությունը մարդու ամենահզոր զգայարանն է, ուղեղից էլ, խելքից էլ հզոր:1979 Սրամտություն: Սրամտել կնշանակի տրամաբանել հակասություններով, պարզել հասկացության էությունը, «շարժել» միտքը քարացումից, ժխտել արդեն «ճշմարտություն» համարվող հասկացությունը…
05.01.1984 Երբ չես կարող «իրերը» անվանել «իրենց անուններով», ծնվում են հեքիաթներ, առակներ և ամեն տեսակի այլաբանություններ:
30.06.1984 «Ընդհանուրին», այսինքն` մեծարգո հայ ժողովրդին ծառայելը պիտի լինի, կարծեմ որ, ներքին պահանջ` հոգուց ու սրտից թելադրված:
23.10.1990 Դժվար բան է քչով բավարարվելը, բայց երբ դա հաջողվի, իմաստը մեծ է: «Ազատություն» կոչվածը դրանից է սկսվում կարծեմ:
…Կարո՞ղ եմ ասել, որ ես ազատ եմ… գուցե:05.09.1997 Հումորով մարդը կրկնակի խելոք է, քանի որ իմացածը կարողանում է սրամիտ արտահայտել, իսկ դա շատ ավելի դժվար է, քան «լուրջ» արտահայտվելը:
07.01.1999 Զարհուրելի է տեսնել ամեն օր` ինչպես են մարդիկ «ժամանակ անցկացնում»` սպասելով մահվան… Գոնե գիրք կարդային, «երկրորդ» կյանքով ապրեին:
26.09.2000 …Ուրիշի տանիքի վրա հավերժություն չի կարող լինել:
13.10.2000 Հավատացյալ պիտի լինի ամեն նկարիչ, քանի որ հավատն ու հոգին և նկարչությունը իրար հետ կապված են և «աննկատելի» ուրիշների համար, ոչ նկարչի:
06.10.2002 Շնորհքով երիտասարդը պիտի որ տարված լինի իրենից շատ ավելի մեծ, անհասանելի մեծի արվեստով: Կարող է և չհասնել, բայց չափանիշը պետք է, որ մեծը լինի: