Ալեքսանդր Բաժբեուկ-Մելիքյան

        Բաժբեուկները Թիֆլիսի հին հարուստներից էին, Թիֆլիսի արիստոկրատիայի վերջին մոհիկաններից…
Նրա՝ Բաժբեուկի աշխարհայացքը, որպես նկարչի՝այդ առումով չձևավորվեց, իսկ հեղափոխությունը ոչինչ չփոխեց: Փոխվեց Թիֆլիսը, փոխվեց աշխարհը, երկիրը, մարդիկ անցան ինդուստրիալիզացիայի կոլտնտեսային ահռելի տեղաշարժերի բովից, անցան 1935, 1937 թվականները, անցավ Մեծ Հայրենականը, պատերազմի և հետպատերազմյան ծանր տարիները, կորցրեց կնոջը՝ Նեկտարին, զարմանալի խելոք, հավասարակշռված մի մարդու, ընկերոջ… Բաժբեուկի աշխարհը մնաց անփոփոխ, անխախտ: Չգիտեմ եղել են նկարիչներ վաակումի մեջ, անկախ ժամանակից և իրականությունից, չգիտեմ, գուցե և եղել են:
        Ես գիտեմ, որ եղել է Այվազովսկի, որ ծով է նկարել միայն, բայց ծովի մեջ մեկ տխրել է, դառնացել, մեկ բարկացել, ծառացել և մեկ էլ բացվել, պայծառացել, լույսով ու արևով ողողվել…Աղաջանյանն անգամ նկարեց պիոներ՝ կարմիր վզկապով, աստղը ճակատին…
        Առաքելյանը տանջվեց, չարչարվեց մի ահռելի կտավի վրա, որտեղ «ամբողջ աշխարհի ժողովուրդները լսում էին…Ստալինին»  և ինքը ընդամենը մի չքնաղ բնանկարիչ էր, զարմանալի նուրբ, հմայիչ կոլորիտով ու սրտով…
        Բաժբեուկը ծանոթ էր Չարենցին: Երևի միակ մարդու, տղամարդու նկարը, որ նկարել է նա, դա Չարենցի մի փոքրիկ դիմանկարն է, մատիտով գծած…նա պատմում էր, որ Չարենցը (որի ջանքերով 1934 թվին կազմակերպվեց նրա ցուցահանդեսը Երևանում) առաջարկել էր իրեն նկարելու մի ընտանեկան դիմանկար, բայց նա մի կերպ գլուխն ազատել էր այդ «գլխացավանքից»…Չէր կարող, իր աշխարհից դուրս բաներ չէր կարող կեղծել և ոչինչ էլ չէր ստացվի, եթե նկարեր: Աշխարհից դուրս էր…խառնվածքից, սրտից, էությունից, որ ապրում էր առանձնատանը, որի մուտքը փակեր բոլորի առաջ և պահապանը ինքն էր, իր երկրորդ եսը մի խանդոտ ներքինի, որ հսկում էր նրա հեքիաթային հարեմի, կանանոցի հանգիստը…Երևանում ցուցահանդեսի ժամանակ նա շատերին ծանոթացավ, մտերմացավ, նրան առաջարկեցին մնալ, տեղափոխվել Երևան, որից նույնպես հրաժարվեց…(նա գիտեր, որ Երևանում չեն թողնի) և նորից գլխառադի նման բացատրություն տալով, որ շատ փոշոտ է ձեր Երևանը, ասում էր. «Իսկ ես տանել չեմ կարող փոշի, աչքերս ցավում են, կարմրում «ձեր» Երևանում»…բայց հետո անկեղծությամբ ասեց պատճառը. «Разве в Ереване найдешь таких красавиц, как в Тифлисе»… Այստեղ նորից Բաժբեուկն էր, որ չէր կարող դավաճանել իր աշխարհին՝ Թիֆլիսին, որի գոզալներից դյութված նա ապրում էր իր առանձնատանը…
        Թիֆլիսը նրա համար ամեն ինչ էր՝ օդ, ապրուստ և զարմանահրաշ տեսիլներ… և զարմանալին այն էր, որ մենակ ինքը չէր, որ առանձնացած էր, կային և ուրիշներ, բայց աստվածներից կարծեմ միայն նա էր սիրված…Բայց հիշում եմ, որ մեկի մասին նա միշտ խոսում էր ակնածանքով և եթե մի որևէ նոր նկար ուզում էր գոված լիներ, ասում էր՝ նա տեսավ և հավանեց… մնացածներին բան չէր հաշվում:
       Քիչ ծանոթներ ուներ և դրանք հիմնականում նրա նկարչության վրա սիրահարվածներն էին, թվով սահմանափակ, որոնց վրա ավելացանք նաև մենք՝ ակադեմիայի հայ ուսանողներս՝ Էդդա Աբրահամյանը, Քամալյանը, Արփենիկ Նալբանդյանը և ես… և տոն էր լինում մեզ համար, երբ մի նոր նկար էր վերջացրած լինում… և պարծենում էինք՝ որս է շուտ տեսել և խանդում էինք իրար՝ ով շատ է եղել նրա մոտ…