Իմ ընկերոջ ընկերոջ հայրը ծանր մահամերձ վիճակում է եղել, և բանը հասած է եղել դագաղ պատվիրելուն: Եվ որպես արժանի զավակ այդ մասին էլ էր մտածել և պատվիրել:
Ծանր վիճակում էր հին սարդարապատցի մի ծերունի, երևի Արազի էն ափից՝ Սուրմարիից գաղթած 1918 թվին: Ինչ որ է, հիվանդ, անհուսալի հիվանդ պառկած է և… բոլոր հարազատները պատրաստվել են աչքերը փակելու…
Գինի են բերել տակառիկներով, ոչխար են մորթել… բոլոր հարևանները, հարազատներն էլ…սպասում են:
Թորոս եղբայրը, այսինքն՝ դեպի անհայտության ճանապարհը գնացողը, վերջին զառանցանքների մեջ է: Ինչ-որ մարդկանց է հիշում, ինչ-որ հարազատների՝ վաղուց-վաղուց անգո…
Մարդ է, մեռնում է և բոլոր իմացած-տեսածներին օգնության է կանչել և հետները զրուցում է:
Մեկ-մեկ աչքերն են բացվում, շուրջն է նայում կարծես և նորից փակում՝ ինքն էլ չիմանալով՝ ինչ է կատարվում իր հետ:
Դժվար բան է մեռնելը:
Թորոս եղբայրը չգիտեր, որ մեռնում է և ամեն անգամ աչքերը բացելուց տեսնում էր, որ… բոլորը կան, ամեն ինչ տեղում է, օրը ցերեկ է, լույս է կամ երեկո է՝ լույսը վառված է… Էլ ի՜նչ մտածեր, ամեն ինչ տեղում է, և ինքն էլ կա, մեկ քնում է, մեկ զարթնում… և ինչ իմանար, մտքով էլ չէր անցնում երևի, որ… սպասում են, դագաղ են պատվիրել, գինի են բերել, ոչխար են մորթել… Ոչինչ չգիտեր, ոնց որ նոր ծնված իր թոռնիկը ու ինքը:
Բակում իր տղան ու իմ ընկերը իրենց ընկեր հարևանների նարդի են խաղում, մորթած ոչխարի ամենաքնքույշ մսեղենը՝ սև թոքը, այսպես ասած, ջիգյարն են խորովում, պոլոճիկները… իսկ մեծ ղազանում խաշլաման է իր դամը առնում:
Բակում մի տամուկ բուրմունք է, և ամառվա բաց լուսամուտներից այդ բուրմունքը բոլորի քթերին էլ հասնում է՝ հարևանների և նաև Թորոս եղբոր… նաև: Հոտառությունը տեղն է և ինքն էլ անհանգիստ է: Այդ բուրմունքները իրեն էլ են հայտնի և շա՜տ վաղուց… և ամեն անգամ աչքերը բացելուց ժպտանման բան է նկատվում նրա թառամած շրթներին, շա՜տ աննկատ, բայց կա:
Եթե տղան, ընկերները նարդի են խաղում, բայց հարսը, որ… գնում-գալիս է, տեսնում է, որ Թորոսը ժպտում է մեկ-մեկ, և ինչ իմանա, թե այդ անիծված բուրմունքից է և ոչ այլևայլ հիշողություններից…
Թորոսի որդին, որը համար առաջին սպասողների թվին էր պատկանում, նա էլ էր մոտենում հոր անկողնուն… սպասելով… թե ինչին սպասելով, ինքն էլ չգիտեր, քանի որ այդ մոտենալը նարդու ընդմիջումներին էր համընկնում, իսկ խորովածը արդեն հասել էր, պիտի վերցվեր կրակից…
Եվ երբ Թորոսի տղան, ասենք Երվանդը, մի անգամ էլ է մոտենում իր սիրեցյալ հորը տեսության… Թորոս եղբայրը, աչքերը կիսաբաց, հարցնում է Երվանդին.
— Խորովա՞ծ եք անում, բալա ջան…
Երվանդը… ապշած, թե հանկարծակիի եկած, ճիշտ պատասխանում է.
— Այո, ա՛յ հեր…
— Գինի էլ բերած կլինեք վայ թե:
— Այո, այ հեր…
— Դե էդ գինուց մի բաժակ բեր հորդ, խորովածը դուք անուշ արեք…
Եվ այս երկար խոսակցությունը մի երեք օր տևած լռությունից հետո…
Եվ ինչ պիտի աներ Երվանդ տղան, մի փարչ գինի բերում է հորը և օգնում, որ նստի տեղում, և Թորոս եղբայրը, հարսի ու տղայի ակնապիշ հայացքի ուղեկցությամբ, կում-կում խմում է գինին՝ Եղեգնաձորից, թե Հոկտեմբերյանից բերած կարմիր, ընտիր գինին, շտկվելով տեղաշորում և ասում.
-Մե կտոր էն խորովածից տվեք, համը տեսնեմ…
Թորոսի «վերադարձը»
Posted on Սպտ 3, 2016 in Գրականություն