Բադալյան Մ. – Կարոտ – թերթ, «Ազգ», Ե., 21.04.2006

Posted on Փտր 1, 2016 in Uncategorized

«Ինչպե՞ս եք վարպետ,-հարցնում եմ Էդուարդ Իսաբեկյանին «Ակադեմիա» ցուցասրահում: -Հիշո՞ւմ եք մեր զրույցը Աշտարակում»: «Չեմ տեսել է՜, որ հիշեմ, պիտի մարդուն տեսնես, որ հիշես»:

Ապրիլ օր է, գարունը նորեն հուսադրում է. արթնացնում աշխարհը, վերանորոգում կյանքի աչքը, ու դրա շարունակելիությունը կրողին` կնոջը` կյանքի պտղավորման, երկրային էներգիայի խորհրդանիշը: Ծերունազարդ նկարչի հայացքի առաջ հոսում է ապրած կյանքի հարուստ փորձը:

«Ակադեմիայի» ցուցասրահի պատերին` կանանց իր նկարաշարի մերկությունների կենսականությունը, դրսի նոր ծիլ տվող գարունը, ալեհեր նկարչի ափսոսանքները կյանքի բնական օրինաչափությունների մեջ են` ծննդից վերջին մոտենալու ճամփին` անցորդի ներքին վախով:

Վարպետը ցուցահանդեսի մասին 3 օր առաջ էր միայն իմացել: «Ակադեմիա» ցուցասրահում Իսաբեկյանի 1993-1996 թվականների, երբ տեսողությունը թուլանալ սկսեց, գուաշով ու տեմպերայով արված «կանացի» նկարաշարն է: Իսաբեկյանի գեղանկարչության մեջ կնոջ կերպարը ակնհայտորեն ընդգծված է. մարմնական կերտվածքային իդեալականացում չկա, համաչափ ու փոքր-ինչ լեցուն կանայք են` որոշակիորեն քողածածկ, գունային նուրբ թաղանթով: Նկարաշարի կանանց տաք շնչառությունն ու կենսական բուրմունքը` հյութեղ գույներով, հեռավոր հիշեցնում է Դանիել Վարուժանի «Արեւելյան բաղնիքը»: Կյանքի որեւէ հատվածում գործուն ներազդեցությամբ շարժուն կերպարներ են, կանայք` իրենց իդեալի ու գեղեցկության, հավերժական ձգտումի ներքին դինամիկ դիալոգի մեջ. «Բնորդուհի», «Գետի ափին», «Ամազոնուհին», «Գավաթով կինը», «Կոմպոզիցիա երեք ֆիգուրով», «Լողափին»: …Վարպետի մոտ կանայք էին նստած, մոտենում էին, ականջին մի բան փսփսում, գնում:

«Արամոն (որդին) ասաց, ամսի 26-ին է, էսօր` թե վեր կաց գնանք` ցուցահանդեսդ է»: Վարպետի հետ կարճ զրույց ունեցա. նկարիչը` կյանքի քաղցր ու դառը հուշերով, մտքերի բեռով, կյանքի կարոտով: «Այ մարդ, բա ասիր, թե 26-ին է, խարաբ մարդ եմ էլի, լավ չեմ լսում, լավ չեմ տեսնում: Խարաբ մարդու հետ մի քիչ ուրիշ տեսակ է պետք վարվել: Ես որ տեսնում եմ ծաղկած ծառեր, ամեն մեկը տարբեր ժամանակ է չէ՞ ծաղկում, հրա՜շք է: Իմ տարիքի մարդը պիտի ընկեր ունենա կողքին, ինչ սեռի ուզում ա լինի: Բայց չկա, էլի: Արամոն գալիս է, բայց դե էլի շուտ գնում է»:

— Մենա՞կ եք:

— Վարժվել եմ:

— Բոլորս ենք մենակ, վարպետ, մարդկանցով շրջապատված, մենակ ենք:

— Ճիշտ է, մենակ ենք (հոգոց է հանում):

— Վերջինը 95-ին եմ արել, էստեղ նկարներից մեկի տակ գրված է 1999 թ., սխալ է, էդ ժամանակ ես քոռ էի:

— Շատ եք նկարում կանանց, ինչո՞ւ:

— Դե կինը, ինչ ասեմ, մի բան չի իհարկե, բայց առանց իրա էլ մի բան չի: Նկարներից մեկում ես նստած եմ` շուրջս աղջիկներ են, այ էդ նկարը հավանում եմ: Կինը պետք է հմայիչ լինի, գեղեցկուհի անպայման չէ, որ լինի:

Զրույցը միջամտում է Սամվելը` հումորախառն հիշեցնում, որ Կարեն Սմբատյանի եղբայրն է: «Կարենը չկարողացավ գալ», ասում է: «Ինչո՞ւ չկարողացավ գալ»` կտրուկ հարցնում է: «Դե ճնշում ունի»: «Հա՜, ճնշում. բայց իմացի ինչքան է ցուցահանդեսը լինելու, ասա` թող գա տեսնի, ինքն էլ էս տեսակ ցուցահանդես չի տեսնի: Բայց երեւի լավ չեն հայտարարել, պետք է լիքը մարդ լիներ»:

«Վախտ, վախտ արի զրուց անենք,-դառնում է ինձ: -Պարապ եմ, մտածելուց էլ զահլես գնացել է: Չեմ էլ սիրում գրել, չեմ գրում, որովհետեւ, որ գրեմ, պիտի կարդամ, էդ կարդալը ինձ սպանում է: Կուզեի, որ մեկը «Իգդիրը» (իր գրքերից է-Մ. Բ.) նորից կարդար ինձ համար: «Այն կինը, ձեզ խնամողը չի՞ կարող կարդալ»: «Չէ, նա ապրել է Աջարիայում, հայերենի հետ էդքան չունի: Բայց ինձ լավ է նայում: …Էհ մտքովս բան չի էլ անցնում: Վա՜յ, վա՜յ, Իսաբեկյան, Իսաբեկյան…»:

Հիշողությանս մեջ մնացել է Աշտարակի իր տան հանդիպման օրը, անձրեւը, խնձորները, խնամող կինը, ծեր նկարիչն ու իր շունը:

Leave a Reply

Ձեր էլ-փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են *-ով