«Հայ-Արտ» մշակութային կենտրոնի երկհարկանի հարկաբաժնում անցյալ տարի՝ մայիսի 3-ին, Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը նախընտրական քարոզչության շրջանակում հանդիսավորությամբ բացեց «Էդուարդ Իսաբեկյան» ցուցասրահը: Ինչպես ընդունված է նման դեպքերում՝ կազմակերպվել էր ներկայանալի արարողություն՝ երևելի հյուրեր, արվեստագետներ ու քաղաքական գործիչներ, երաժշտություն, ծափեր ու փուչիկներ: Կարմիր ժապավենը կտրելու պատիվն էլ վերապահվել էր Տարոն Մարգարյանին ու նկարչի որդուն՝ Գեղարվեստի ակադեմիայի ռեկտոր Արամ Իսաբեկյանին: Հայտարարվեց, որ ցուցասրահի հիմքը դրվել է դեռևս 2004թ.՝ երջանկահիշատակ վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանի հանձնարարությամբ, և խորհրդանշական է, որ ցուցասրահի բացման պատիվը վերապահվել էր հենց երջանկահիշատակ վարչապետի և գեղանկարչի որդիներին:
Հենց այդ օրը Արամ Իսաբեկյանը հայտարարեց, որ հոր թողած ժառանգության մի մասը՝ Էդ.Իսաբեկյանի գունանկարչական հայտնի կտավներից 28-ը, Երևան քաղաքին է նվիրաբերում: Այդ օրվանից սկսած՝ հիշյալ 28 կտավները գտնվում են «Հայ-Արտ» կենտրոնի երկհարկանի առանձնացված հարկաբաժնում (մուտքը՝ Մաշտոցի պողոտայի կողմից):
Թեև Երևանի քաղաքապետը դրական նախաձեռնություն էր ցուցաբերել՝ ապահովելով հայտնի նկարչի գործերի մշտական գործող ցուցասրահի առկայությունը, սակայն, պարզվում է, հանդիսավոր բացումից ընդամենը մեկ տարի անց ցուցասրահում կտավները փչանում են, քանի որ տարածքը խոնավ է և պահպանման անհրաժեշտ ռեժիմ, փաստորեն, չի գործում: Ցուցասրահ այցելության ընթացքում ինքներս արձանագրեցինք, որ իսկապես, նկարներից մի քանիսի ներկերը թափվում են, և դրանք, ինչպես մեզ հետ զրույցում նշեց ցուցասրահի պատասխանատու Իրինա Իսաբեկյանը՝ նկարչի հարսը, արդեն վերականգնման կարիք ունեն: Նա ասաց, որ ցուցասրահի բացումից մի քանի ամիս անց, երբ աշնանը սկսեցին հորդառատ անձրևներ տեղալ, հարկաբաժնի այն հատվածից, որտեղ տեղակայված են ջեռուցման կաթսաները, սկսեցին հորդել անձրևաջրեր: «Ջուրը, հավանաբար, փողոցից է գալիս, կամ էլ շենքի հետնամուտքի ներքո գտնվող կոմունիկացիաների ոչ ճիշտ կառուցման հետևանքով է լցվում ներս: Ես հստակ չգիտեմ՝ պատճառը որն է, բայց ամեն անձրևից հետո ջուրը լցվում է ցուցասրահ»,-ասաց Ի.Իսաբեկյանը:
Նրա խոսքով՝ ինքը մի քանի անգամ դիմել է «Հայ-Արտի» տնօրեն Ռիտա Շառոյանին՝ խնդիրը լուծելու նպատակով: Վերջինս, սակայն, պատասխանել է, որ «Հայ-Արտը» պետությունից շատ քիչ ֆինանսավորում է ստանում և համապատասխան միջոցներ չունի՝ ցուցասրահը վերանորոգելու համար:
Բայց սա միակ խնդիրը չէ.պատասխանատուի խոսքով՝ ցուցասրահի լուսավորությունը թույլ է և աղոտ, ինչը դժվարացնում է դիտումը, աղքատացնում է նկարների գունային մթնոլորտը՝ նվազեցնելով դրանց արտահայտչականությունը: Նկարների շրջանակները կարիք ունեն նորոգման կամ փոփոխման, այսինքն՝ միօրինականացման, իսկ նրանցից մեկը՝ «Ինքնադիմանկար»-ը շրջանակված չէ: Ամենամտահոգիչը, սակայն, կտավների վիճակն է, ավելի կոնկրետ՝ նկարների պահպանության խնդիրը.նրանցից մի քանիսը տեղ-տեղ ներկաթափվել, գունափոխվել են: Մատով փոքր-ինչ նկարին դիպչելու դեպքում չորացած և կտավից առանձնացված գունաներկը ծեփի պես պլոկվում, թափվում է: Իրինա Իսաբեկյանի բացատրությամբ՝ այս իրավիճակը խոնավությունից է առաջացել. «Անկայուն ջերմաստիճանը և խոնավությունը բավարար պատճառներ են նկարներն այս վիճակին հասցնելու համար: Համարյա բոլոր գործերը, հատկապես՝ «Ծովինար», «Բնորդուհի», «Ինքնադիմանկար», «Մայրս և ես» նկարները կարիք ունեն վերականգնման (լաքապատում, կտավի ձգում և այլն): Ես գրավոր մի քանի անգամ դիմել եմ Երևանի քաղաքապետարանին, բայց խնդրի լուծում առայժմ չկա: Ընդամենը մի անգամ Երևանի փոխքաղաքապետ Արամ Սուքիասյանը եկավ, տեսավ և ասաց՝ այս հարցերը Արամը չի՞ կարող լուծել…ու գնաց: Արամը (խոսքը նկարչի որդու՝ Գեղարվեստի ակադեմիայի ռեկտոր Արամ Իսաբեկյանի մասին է – Ա.Ս.) առանց այդ էլ, ինչ կարողանում, անում է, բայց եթե նկարները նվիրաբերվել են Երևան քաղաքին, դա նշանակում է, որ պետությունն էլ պետք է հոգ տանի դրանց մասին»,- ասում է Ի.Իսաբեկյանը:
Ցուցասրահի խնդիրների լուծման համար մոտ 8 մլն դրամ է պահանջվում: ՀՀ մշակույթի նախարարության «Մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոնը» նկարների գեղարվեստական ընդհանուր արժեքը գնահատել է 128 մլն դրամ.կտավներից նվազագույնը գնահատված է 1.250.000, առավելագույնը՝ 20.850.000 դրամ: Փաստորեն, 8 մլն չհատկացնելու դեպքում վտանգի տակ է հայտնվում 128 մլն դրամ արժեքով նյութական ժառանգությունը (մի կողմ թողնելով ազգային մշակութային արժեքը):
Խնդրի առնչությամբ զրուցեցինք նաև «Հայ-Արտ» կենտրոնի տնօրեն Ռիտա Շառոյանի հետ: Նա տեղեկացրեց, որ «Էդուարդ Իսաբեկյան» ցուցասրահի նորոգման համար անհրաժեշտ գումար մշակութային կենտրոնը չունի: Մյուս կողմից՝ տիկին Շառոյանը կարծում է, որ «Հայ-Արտի» ցուցասրահը շատ ավելի վատ վիճակում է գտնվում: Համենայն դեպս, Իսաբեկյանի ցուցասրահը անցյալ տարի քաղաքապետարանի կողմից նորոգվել է, իսկ խոնավության խնդիր կա ամբողջ շենքում, ոչ միայն այդ ցուցասրահում: «Ես, իհարկե, միայն ուրախ կլինեմ, եթե գումարներ հատկացվեն «Էդուարդ Իսաբեկյան» ցուցասրահին.Իրինա Իսաբեկյանի բոլոր գրությունները մենք խնամքով փոխանցում ենք քաղաքապետարանին, բայց ես կարծում եմ, որ չի կարելի անընդհատ բոլոր հարցերը թողնել պետության վրա: Ինչ-որ խնդիրներ էլ կարելի է սեփական նախաձեռնությամբ լուծել»:
Սեփական նախաձեռնությամբ հարցեր լուծելու համար ցուցասրահը կարիք ունի ինքնուրույն միավոր դառնալու, որովհետև այս պահին այն գործում է «Հայ-Արտի» կազմում և առանձին տնտեսական գործունեություն ծավալելու իրավասություն չունի.չունի ինքնուրույն հաշվեհամար, առանձին հաշվապահություն և կնիք, ինչն էլ, մեր տպավորությամբ, այս տխուր պատկերի հիմնական պատճառն է:
Իսկ իրականում, հանուն արդարության, պետք է նշել, որ, գտնվելով Երևանի լավագույն հատվածում և ունենալով երկհարկանի հսկայական տարածք, ցուցասրահը արդյունավետ կառավարման դեպքում կարող է շատ հանգիստ վաստակել վերը նշված 8 մլն դրամը: «Իսաբեկյան» ցուցասրահը կարող է դառնալ առանձին մշակութային կենտրոն, որտեղ կայցելեն ուսանողներ, կկազմակերպվեն մշակութային տարատեսակ միջոցառումներ:
Սարիբեկյան Ա. – Մեզ ժառանգել են, որ մենք էլ ժառանգենք – թերթ, «Կրթություն», Ե., 09.07.2014
Posted on Հկտ 17, 2015 in Uncategorized