Էդուարդ Իսաբեկյանին կհիշեն մշտապես երիտասարդ և առինքնող
«Բոլորիս, մանավանդ՝ արվեստագետների համար, հատկապես, ովքեր ծանոթ էին նրան, Հայաստանի ժող.նկարիչ Էդ.Իսաբեկյանի կորուստը մեծ հարված էր մեր մշակույթին,-«Հ.Հ»-ին ասաց հայ գեղանկարչության մեկ այլ նահապետ՝ Հակոբ Հակոբյանը,-նա մեծ վաստակ ուներ թե՛ իբրև նկարիչ, թե՛ իբրև դաստիարակ, սերունդներ էր դաստիարակել արվեստի մեջ: Անշուշտ, Էդ.Իսաբեկյանն ուներ իր կենսակերպը, իր սկզբունքները նկարչության մեջ և մինչև վերջ պահպանում էր հավատարիմ կերպով: Դա իր տեսակետն էր, և այդ իմաստով նա մի կերպար էր մեր նկարչության մեջ: Նա մեր արվեստի նշանավոր դեմքերից է, անշուշտ, և նրա գործն անպայման պիտի շարունակեն մարդիկ՝ իր զավակները, նկարիչները, իր աշակերտները: Ցավով ենք նշում, որ նա այսօր չկա: Ցավակցություն իր ընտանիքին, բոլոր ընկերներին ու բարեկամներին»:
Գեղանկարիչ Հրանտ Թադևոսյանը, որ շատ մոտ էր Էդ.Իսաբեկյանի հետ, մեզ հետ զրույցում բառեր չխնայեց իր բարեկամի հիշատակին.«Մեծ մարդ էր, մեծ նկարիչ և մեծ հայ: Շատ խոհեմ փիլիսոփա էր՝ իր կտավների նման: Նա հողի ու քարի մեջ տեսնում էր մտավոր հոգու տեր երկրի իրեղեն վկաներ: Լեռները զուտ որպես բնություն չէր տեսնում, ազգի վեհությունն էր անպայմանորեն ուզում ցուցադրել այդ կտավներում: Նրա «Պատանի Դավիթը» իսկապես մի ամբողջ վեպ է հայ ժողովրդի մասին, հայ ժողովրդի հզորության, ազգի վեհության ու հպարտության մասին»:
Զրուցակիցս վկայում է, որ Իսաբեկյանը մինչև վերջ երազում էր իր հայրենի Իգդիրի վերադարձը, իսկ «Իգդիրցիներ» մեծածավալ կտավով, որտեղ Դրոն և հայրենիքի մյուս նվիրյալներն էին պատկերված, հեղինակն ասում էր, որ Իգդիրը, կորսված էրգիրը երբեք մոռացության չեն տրվի:
«Հայաստան աշխարհը կորցրեց մի մեծ բարություն: Նա պարզ, շիտակ, զուլալ և ամեն ինչ ճակատին ասող մարդ էր: Ես շատ մեծ ցավ եմ զգում: Իսկապես շատ մեծ մարդ կորցրինք.ոչ միայն գեղանկարիչ, այլև մեծ մարդ, մեծ հայ»,-շարունակեց Հրանտ Թադևոսյանը: Մեզ հետ զրույցում նա Իսաբեկյանին համարեց «Երևանի ամենագեղեցիկ տղամարդը բոլոր ժամանակներում», որի արժեքը գիտեին շատ երիտասարդ աղջիկներ նույնիսկ նրա կյանքի վերջին տարիներին:
«Տարիքը նրան երբեք չէր մատնում, նա անընդհատ հոգով երիտասարդ էր, շատ արդիական էր մտածում,- ասաց Հ.Թադևոսյանը,-այսօր ապրող մարդում, երազող մարդու բնութագիր ուներ: Չնայած եկել-հասել էր մի տարիքի, որտեղ երազելը կարծես առաջնային չէ, բայց մեր Իսոյի մտածելակերպում մի անբացատրելի վեհություն կար, որ մարդասիրությունից էր գալիս»:
Էդ.Իսաբեկյանը ոչ միայն կտավին, այլև գրքին է հանձնել իր էրգրին նվիրված իրապատումը: Բանաստեղծ, այժմ արձակագիր Արմեն Շեկոյանը, որ նույնպես իգդիրցի է, ժամանակին գրախոսեց վեպը և նկարչի պնդմամբ այդ գրախոսությունն էլ «Գրական թերթից» արտատպվեց իր նկարների շքեղ պատկերագրքում, որ վերջերս լույս տեսավ լուսահոգի Անդրանիկ Մարգարյանին հովանավորությամբ:
«Չնայած Էդ.Իսաբեկյանը ապրեց շատ հարուստ ու երկար կյանք, բայց նրա մահվան լուրը խոր վիշտ պատճառեց ինձ, որովհետև Իսաբեկյանն ինձ համար ոչ միայն խոշոր նկարիչ ու լուրջ գրող էր, այլև հայրենակից և ավագ ընկեր,-«Հ.Հ.»-ի հետ զրույցում ասաց Արմեն Շեկոյանը,-հետխորհրդային տարիներին նա ոչ միայն շարունակեց նկարել, այլև գրեց «Իգդիր» վեպը, որն, իմ կարծիքով, չափազանց լուրջ վեպ է և, կարելի է ասել, այդ ժանրում՝ միանգամայն նոր խոսք:
Հիմա ես իմ կյանքից վեպ եմ գրում, որը երևի սերում է հենց իսաբեկյանական այդ յուրօրինակ արձակից.արձակ, որտեղ վավերագրականն ու գեղարվեստականն ի մի են բերված, և որի շնորհիվ շատ իգդիրցիների շառավիղներ, այդ թվում՝ ես, վերապրեցին ու հնարավորինս ճանաչեցին իրենց պապերի հայրենիքը: Այդ գիրքն ինձ համար թանկ է նաև նրանով, որ այնտեղ կան տատիս ու պապիս կերպարները:
Իսաբեկյան արվեստագետը, չնայած իր տարիքին, միշտ ջահել էր թե իր արձակում, թե՛ գեղանկարչության մեջ և թե՛ կյանքում: Եվ իր կենսասիրությունն օրինակ էր բոլորիս՝ մեծերի ու փոքրերի համար: Իսաբեկյանն, իհարկե, շատ ավելի լուրջ գնահատակի և ուսումնասիրության է արժանի, և ես հույս ունեմ, որ մեզ դեռ կհաջողվի թափանցել ու բացահայտել նրա շողշողուն արվեստի նորանոր խորքերը»:
Էդ.Իսաբեկյանը մոտ 20 տարի ղեկավարել է Ազգային պատկերասրահը, որի ներկայիս տնօրեն, նկարիչ Փարավոն Միրզոյանի խոսքերով, այդ ժամանակաշրջանում պատկերասրահը մեծ համբավ էր վայելում Խորհրդային Միության բազմաթիվ թանգարանների շարքում, ինչում մեծ էր Իսաբեկյանի ներդրումը:
«Հայ կերպարվեստի և հայ ժողովրդի համար սա մեծ կորուստ է: Էդ.Իսաբեկյանն իր ժամանակաշրջանի ամենակերպարային դեմքերից մեկն էր հայ կերպարվեստում, 20-րդ դարի հայ կերպարվեստի լավագույն վարպետներից մեկը, — «Հ.Հ.»-ի հետ զրույցում ասաց Փարավոն Միրզոյանը: — Էդ.Իսաբեկյանը մեծ մանկավարժ էր. 70 տարվա դասավանդման իր փորձով նա արժանի է մեծագույն հայ ուսուցչի կոչման: Կերպարվեստում նրա կերտած պատմական բոլոր թեմաները խոսում են հայ ժողովրդի մեծ զավակի հայրենասիրության մասին: Ինձ համար նրա գրած «Իգդիր» վեպը մեծ արժեք ունեցող գրականություն է, որը ես շատ կարևոր եմ համարում: Եվ ընդհանրապես Իսաբեկյանը մեծ քաղաքացի էր»:
Ծովինար Նազարյան