Ցուցահանդեսի կատալոգ – Էդվարդ Իսաբեկյան (Առաջաբանը՝ Ս.Խանզադյանի). հայ., ռուս., – Ե., 1984

Posted on Սպտ 25, 2015 in Uncategorized

      Քառանսունհինգի վերջերին պատերազմից տուն էի եկել: Գտա հին ընկերոջս՝ բանաստեղծ Հրաչյա Հովհաննիսյանին, որն ինձ ծանոթացրեց Էդուարդ Իսաբեկյանի հետ: Ես անվերադարձ սիրեցի իմ այս նոր ընկերոջը…
Հիմա Էդուարդը, որ ինձնից մեկ տարով է մեծ, յոթանասուն տարեկան է: Ի՛նչ սխրալի կյանք…
      Ես առնչվեցի նրա պատերազմական տարիների կտավներին: Դրանք՝ պատերազմի մարդիկ, թե՛ ճակատում, թե՛ թիկունքում սխրագործ են, բարի ու անընկճում կամքի տեր: Նրա «Տանյան» (Զոյա Կոսմոդեմյանսկայա) ինձ կախարդեց: Կախաղանի սյան առջև, ֆաշիստ մարդասպանների օղակում աղջիկը կանգնած է վեհ, ինչպես քրիստոսաքույր, որ հպարտ է իր հոգու հարստությամբ, այն գիտակցությամբ, որ գնում է դեպի անմահություն…
Իսաբեկյանի «Տանյան» տեսնելով՝ ես հիշեցի Ցղնա գյուղացի նուրբ ասեղնագործող հրաշալի Սիրանույշ օրիորդին, որին թուրք բարբարոսները 1918 թվականին նույն ձևով կախեցին Ցղնա գյուղի սբ.Ստեփանոս տաճարի խաչից:
     Տարիներ հետո ես խոնարհ ու կախարդված նայում էի Իսաբեկյանի «Նազվիկեն», որ թվում է Անահիտ պտղաբաշխ աստվածուհին է՝ իր առասպելական գեղեցկությամբ՝ պատրաստ տասնմեկ տղա-զավակ ունենալու:
      «Նավզիկեի» մեջ ես տեսա և՛ Տանյային, և՛ Սիրանույշին՝ հարություն առած, մայրական խորհուրդներով լեցուն:
Գեղագետը հասել է կատարյալ արարչության: Ֆաշիստի կախաղանն ու թուրքի յաթաղանը անզոր են սպանելու կյանքը: Կյանքը կա, ապրում է իր հրաշք ուժի մեջ: Ապրեցնելը բոլոր ոճերի ու գույների արվեստների աղն է: Արվեստը պետք է ապրեցնի: Իսաբեկյանի արվեստն ապրեցնող է, նրա պատերազմական մարդիկ, լինեն «Վարդանանքի», թե՛ «Մխիթար սպարապետի», Ռոստովի պաշտպանության, թե՛ Թամանյան դիվիզիայի մարդիկ, հազար հինգ հարյուր տարվա խտացումով, նույն արարչագործ էությունն ունեն՝ ապրել, ապրեցնել: Իսաբեկյանի կերպարները հոգու վիթխարի ուժով են ստեղծված, և բոլորն էլ կարծես իր «Պատանի Դավթից» են գալիս:
       «Պատասխան Հազկերտին» կտավը, որ կարծեմ մտահղացվել է պատերազմի օրերին, նաև պատասխան էր Հիտլերին, պատասխան օսմանյան թուրք մարդակերներին: Պատասխան… Այո՛, պատասխան, որ տվին Ավարայրի դաշտում, Սարդարապատում, Բեռլինում: Արվեստը արվեստ է, երբ ժամանակներ ու տարածություններ չի ճանաչում, կապում է վաղնջականն այսօրվան և այսօրվանը՝ հետագա դարերին:
Մեծ արվեստը ժամանակներն իրար կապող ամենից վստահելի հոգեբանական կամուրջն է:
       Եվ եթե նայենք Իսաբեկյանի «Սայաթ-Նովա» և «Իսահակյան» կտավներին, կտեսնենք, որ այդ հոգեբանական կամուրջը կենդանի է, առաջինի բանաստեղծական հանճարի շարունակությունը երկրորդի մեջ է: «Աշխարհքս ու՞մն է մնացել, որ ինձ ու քեզ մնա, գոզալ»: Սա առաջին մեծը: «Հերթը հիմա քոնն է, մի պահ դու էլ նայիր սեգ ճակատին ու անցիր»: Սա էլ երկրորդը:
       Շուրջ քառասուն տարի մենք միասին ենք: Միասին են մեր զգացմունքները, գաղափարները, հոգին: Համո Սահյան, Հրաչյա Հովհաննիսյան, Պարույր Սևակ, Վահագն Դավթյան, Աբիգ Ավագյան, Սուրեն Աղաբաբյան, Հրանտ Թամրազյան, Հակոբ Սալախյան՝ մի ատաղձի հոգեբանական երևույթներ, որ Իսաբեկյանի հետ վայելել ենք Հայաստան աշխարհի հմայքները:
      Վաթսունմեկ թվականից սկսած բազմաթիվ անգամներ միասին եղել ենք Խնձորեսկում: Մի տարի, ամբողջ երեք ամիս ես Էդուարդին թողեցի Խնձորեսկի իմ բարեկամ Բրդանունց Ալե ապոր ու նրա աստվածաշունչ տիկնոջ՝ Պայծառ-Աքայի տանը: Էդուարդը սիրեց Խնձորեսկը որդիական պատկառանքով: Առասպելական Խնձորեսկն էլ սիրեց նրան: Արդյու՞նքը: Մեծ էր: Ահա Իսաբեկյանի «Խնձորեսկ» գերազանց արվեստով արված կտավը, հին Խնձորեսկը, որ դրանից մի երկու տարի հետո դադարելու էր ապրելուց (փոխվեց նոր տեղ): Իսաբեկյանի «Խնձորեսկը» քարե դարից ու հեթանոս հայերի Արարատյան թագավորությունից մինչև Մխիթար Սպարապետ ու Մելիք Թունյան հովիվ պատանին (սոցիալիստական աշխատանքի հերոս) ձգվող ազգային տարեգրություն է՝ գույների սքանչելի համադրությամբ:
      Ազատ, ինքնատիպ, հաճախ ըմբոստ բնավորություն է Իսաբեկյան մարդը, Իսաբեկյան վարպետ նկարիչը:
     Հիսունական թվականներից ես մտերիմ էի վրաց մեծ գրող Կոնստանտինե Գամսախուրդիային: Մի անգամ բատոնո Կոնստանտինեն ինձ ասաց.
      -Շատերն են ինձ նկարել, սակայն միայն Իսաբեկյանի կտավի ես-ը ես եմ, իմ հոգեբանության պոռթկումը:
       Ինչ-որ տեղ Դ.Դեմիրճյանը, Կ.Գամսախուրդիան և Է.Իսաբեկյանը համաձուլվածք էին, հրաշալի եռյակ: Մի տարի առաջ, երբ Վրաստանը տոնում էր իր այդ մի մեծ զավակի 90-ամյակը, ես, որ ներկա էի այդ հոբելյանին, Վրաստանին նվիրեցի Իսաբեկյանի «Գամսախուրդիա» գործի երեք էսքիզ, որ ինքը՝ Էդուարդն էր տվել ինձ: Մի տեսնեիք, թե ինչ ուրախությամբ ու ոգևորությամբ մեր արյան ու հավատի եղբայրներն ընդունեցին այդ գործերը: Սա եղբայրության լույս էր:
Մի երեսուն տարի առաջ սահմանապահները մեզ՝ Էդուարդին ու ինձ տարան կանգնեցրին Արաքսի ափի մի աշտարակում: Այդտեղից լավ երևում էր Իգդիր քաղաքը, որ Իսաբեկյանի ծննդավայրն է: Հարցրի՝ հիշու՞մ ես ձեր տունը:
      -Այսօրվա պես: Վեց տարեկան եմ եղել, երբ թողել ենք Իգդիրը:
Մեր այս այցի արդյունքը եղավ Էդուարդի «1915 թ. առանց հայերնի օջախի» եղեռնի թեմայով ստեղծած կտավը և իմ «Տունը» պատմվածքը: Ու էլի բաներ:
      Ով չի հիացել Իսաբեկյանի «Աբովյանը Արարատի բարձունքին» գործով: Սա սոսկ փաստի գրանցում չէ: Աբովյանը հաստատուն կանգնաց է ծեր Մասսի գլխին: Միտքը՝ «Սա իմն է»:
      Իսաբեկյանի ուժը հատկապես ընդգծված է Մարդ և բնություն զուգակից էության մեջ: Նրա գործերում մարդը բնություն է, բնությունը՝ մարդ: Ահա Դ.Դեմիրճյանի դիմանկարը՝ Երասխաձորի Քարավազի կիրճերի համայնապատկերի վրա: Երկու հանդիպակաց վիթխարի ժայռեր, մեջտեղը Դեմիրճյանը: Իրար լրացնում են՝ հայրենի երկիրը թշնամիներից պաշտշանելու հզորությամբ:
Երևի մեզանից ոչ ոք այնպես խորությամբ չի ընկալում Ակսել Բակունցի արվեստը և ձուլվում նրա հետ, ինչպես Է.Իսաբեկյանը: Բակունցը նրա կուռքն է:
     -Բակունցով,- ասաց մի անգամ նա,- ես շփվում են հայ ոգուն:
Եվ նա ոգեղեն Բակունցին պատկերել է չորս հազար տարվա քաղաքակրթություն ունեցող Խնձորեսկի (հիմա՝ ողջ Հայաստանի) բնապատկերի կենդանի, խոսուն նախշերի վրա:
     Իսաբեկյանի արվեստի ակունքները մի՛ որոնեք օտար հողերում: Նա հայրենի Արարատյան տունկ է՝ Բջնիի փիփլիսոփայության, Շիրակի հզոր բանաստեղծության, մեր էպոսի, Վարդանանց պատերազմի և էլի ուրիշ հայաշունչ գաղափարների մեջ են նրա արմատները: Իսաբեկյանը պատմությունը մոտեցնում է մեզ, դարձնում ժամանակակից: Ես ու ինքը աշխատել ենք «Մխիթար Սպարապետի» պատկերագրության վրա: Ի՜նչ հզոր տաղանդ տեսա նրա մեջ, ինչպե՜ս է ընկալում գրական կերպարը…
Նա ամեն ինչ տեսնում է իր հոգու ազնիվ, մաքուր աչքերով: Ավելացնեմ, իր աստվածամայր մոր աչքերով, որ Իգդիրի խիղճն էր ու լույսը, բռնությամբ վտարված Իգդիրից: Ես բախտ եմ ունեցել երկար տարիներ վայելելու Մեծ Մայրիկի շռայլ շաղ տված բարիքները, լսելու նրա հառաչանքը՝ իր օրորոցի կարոտով:
     Ինչպես ասացի, ծանոթանալով Էդուարդին, անվերադարձ սիրեցի նրան, ըմբոստ, բայց միշտ ճշմարտացի հոգին, սիրեցի նրա ինքնուրույն աշխարհը, որ ոչ ոքի աշխարհին նման չէ, իրենն է, միայն իրենը:
Էդուարդը հայ ժողովրդինն է, հայինն է՝ և՛ Ավարայրի ճակատամարտի հայինը, և՛ Բջնիում նոր կյանք ստեղծած հայինը, և՛ 11 –րդ բանակի հետ Երևան մուտք գործած հայինը, որով սկսվեց մեր պատմության նոր ու վերածնիչ, աշխարհաշեն շրջանը՝ հայ ժողովրդի իսկական փրկության շրջանը:
      Գիտեմ, որ մեր մեծ երկրի շատ քաղաքներում օթևան են գտել Իսաբեկյանի շատ կտավներ: Նրանք պատմում են մեր եղբայրներին՝ հայ ժողովրդի առասպելական կյանքի ուղին, նրա այսօրը, նրա վիշտն ու ցնծությունը, նրա խոհն ու խորհուրդը:
Ես անչափ սիրում եմ Իսաբեկյանի ձիերը: Թվում է ինքը՝ Էդուարդը, ահա հեծել է հռչակավոր Քուռկիկ Ջալալին ու սլանում է դեպի արվեստի նոր հորիզոններ:

Սերո Խանզադյան
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս

 

Ռուբեն ԴՐԱՄԲՅԱՆ, արվեստաբան, 1947

      Հիշողությանս մեջ դեռ թարմ է այն ուժեղ ու վառ տպավորությունը, որ ինձ վրա թողեց Իսաբեկյանի գործերի դիտումը…Խոշոր տեմպերամենտը, թափը, իսկական գեղանկարչական զգացումն այնքան ակնառու էին և այնքան էին վկայում երիտասարդ նկարչի անվիճելի շնորհքը… Իսաբեկյանը մտնելով մեր նկարիչների շարքերը…անմիջապես գրավեց աչքի ընկնող տեղ մեր կերպարվեստում:
Է.Իսաբեկյանի մասին խոսելիս նախ և առաջ ցանկություն է առաջանում նշել այն, ինչ ամենահատկանշականն է նկարչի համար, — դա նրա արվեստի ռոմանտիկական հակումն է: Նկարիչը ձգտում է ոչ թե ինչ-որ սովորականի, առօրեականի, այլ` տոնականի, հերոսականի:

 

Մարտիրոս ՍԱՐՅԱՆ, նկարիչ, 1960

      Իսաբեկյանն առանձնանում է իր մոնումենտալ, ինքնատիպ ստեղծագործության առանձնահատուկ բնութագրով:
Նրա ստեղծագործությունը մեծ հետաքրքրություն է հարուցում թե’ բովանդակության իմաստով, թե’ արտահայտչական ձևի առումով, որոնք լիովին ներդաշնակում են միմյանց:

 

Սերո ԽԱՆԶԱԴՅԱՆ, գրող, 1965

     Հպարտ, արի ու գեղեցիկ մարդկության երգիչ է Էդուարդ Իսաբեկյանը: Նրա արվեստն առնական է, բայց և քնքուշ, ռեալիստական թանձր երանգներ ունի, բայց և ռոմանտիկ սլացք ու նրբություն:

 

Վահագն ԴԱՎԹՅԱՆ, գրող, 1965

     Անցեք Իսաբեկյանի ցուցահանդեսի սրահներով, և թռուցիկ հայացքն իսկ բավական է զգալու, թե ինչ երկրի ծնունդ է հեղինակը, պատմության ինչպիսի դժվարին քառուղիներով անցած ժողովրդի զավակ: Պղնձացած ու վիմական ժայռեր կան այդ կտավների վրա, բայց և կա երազային, կապույտ երկինք: Արևախանձ, կարծր ու քարքարոտ լեռնալանջեր կան, բայց և կան մաքուր, բյուրեղյա ջրեր ու զմրուխտյա կանաչ: Հրով ու սրով դեպի լեռներն արշավող հրոսակներ կան, բայց և նրանց դեմ կանգնած կորովի, անզիջում դյուցազներ: Ավերած տաճարների սրբատաշ սյուներ ու խոյակներ կան, բայց և նորօրյա փառահեղ կոթողներ, իմաստուն, կնճռապատ ճակատներով ծերունիներ կան և կան գանգրահեր տղաներ… Երկիր հայրենին է այդ կտավներին, այդ երկրի պատմությունն` իր ողբերգական ու հերոսական դրվագներով, իր անցյալով ու ներկայով:

 

Մարիամ ԱՅՎԱԶՅԱՆ, արվեստաբան, 1965

     Մեր շատ ժամանակակիցների աչքերի առջև է ծնունդ առել ու աճել Իսաբեկյանի ստեղծագործությունը` յուրատեսակ ստեղծագործական կերտվածքի տեր մի արվեստագետի, որն անզուսպ է իր խառնվածքով, ուժեղ է իր հուզականությամբ և դեպի կյանքն ունեցած իր հայրենասիրական ու կրքոտ վերաբերմունքով:

 

Ռաֆֆի ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ, արվեստաբան, 1965

     Պատմական, ինչպես նաև պատմահեղափոխական թեման Էդուարդ Իսաբեկյանի ստեղծագործություններում ձեռք է բերում նոր իմաստավորում և նոր որկա, և հենց դա էլ նրա անվիճելի ներդրումն է հայ կերպարվեստի գանձարանում:
Դա, ճշմարիտ ռեալիստի ինքնուրույն մղումների դրսևորումն է, նկարիչ-քաղաքացու անմնացորդ նվիրումն իր ժողովրդին, նրա նվիրական իղձերին:

 

Գաբրիել ԳՅՈՒՐՋՅԱՆ, Հայաստանի ժողովրդական նկարիչ, 1965

     Աշխատելով իր սիրած պատմական ժանրով, Իսաբեկյանը չի սահմանափակվում նրա հնագույն շրջանով: Թեմաների ընտրության մեջ, անդրադառնալով Հայաստանի նորագույն պատմությանը, նա տրամաբանորեն անցնում է Հայաստանի սովետական շրջանի պատմա-հեղափոխական թեմաների գեղանկարչությանը: Այս ժանրով քիչ արժեքավոր գործեր չի ստեղծել նա:
    «Հաղպատի գյուղացիների ապստամբությունը 1903թ.» կտավի երկու տարբերակն էլ բարձր գեղարվեստական են և իրար չեն կրկնում: Առաջինը ստեղծվել է 1955-56թթ.: Ստեղծագործության կոլորիտը ինքնին շատ հաճելի է, լուսավոր, մեղմ, իսկ գեղանկարչությունը` անգերազանց, բայց գունային երաժշտության մեղեդին անհաղորդ է տեղի ունեցող իրադարձությանը: 1957թ. նկարված երկրորդ տարբերակը կերտված է կրքով, պոռթկումով, դինամիկայով: Հակադիր, դրամատիկական, լարված և ասես զայրալից կոլորիտը շատ ավելի է համապատասխանում երկի քաղաքական բովանդակության խստությանը:
Իսաբեկյանի այդ նկարների կերպարներում արտահայտված է ժողովրդի դառն կսկիծը, իր հնագույն մշակույթը, մայրենի լեզուն և տարրական քաղաքացիական իրավունքները ցարիզմի խտրականությունից և կամայականությունից պաշտպանելու անկոտրում կամքը:

 

Մորիս ՓՈՑԽԻՇՎԻԼԻ, գրող, 1966

     Խռովահույզ ու անհանգիստ վրձնահարվածներ, անմիջականություն, արվեստագետի աչք ու ասպետական հոգի,- այս ամենը Է.Իսաբեկյանին դարձրին ինքնատիպ նկարիչ, նրա ներկապնակը հարստացրեցին ծիածանի գույներով, ծովի խորությամբ:
    Գույնը նրա մոտ թափանցիկ է, օդային, գիծը` խիզախ ու թրթռուն, միտքը բարդ ու միաժամանակ պարզ ու շողշողուն:
Նկարչի աշխատանքներում առաջին հայացքից աչքի են զարնում ազգային կոլորիտն ու ազգային հոգին:
    Ձեր առջև հիրավի ազգային հայ նկարիչ է, ոչ միայն թեմատիկայով, ոճով, երանգապնակով, ինչ-որ անորսալի օրգանական ինքնությամբ… ահա թե ինչու է նա այդքան հմայիչ, հետաքրքիր ու հարազատ, նաև մեզ, վրացիներիս համար:
     Իրոք որ ժողովրդական նկարիչ… Նա ապրում է ժողովրդի կյանքով, նրա կտավները հայելու պես արտացոլում են Հայոց աշխարհի թե երեկվա, և թե վաղվա օրը, արցունքն ու ժպիտը, ցավն ու խինդը:

Եկատերինա ՊՐԻՎԱԼՈՎԱ, արվեստաբան, 1966

        Ցուցահանդեսը նկարչի հարուստ երևակայության ու բազմաշերտ հետաքրքրությունների վկայությունն է: Այս բազմաշերտության մեջ, սակայն, ուժգնորեն է հնչում հարազատ ժողովրդի պատմությունը, նրա կյանքն ու ձգտումները, իր ազատության ու անկախության համար մղած պայքարը մարմնավորելու նկարչի հակումը… Ինքնին բնորոշ է թեմատիկայի ընտրությունը, նկարչին գրավում են հայ ժողովրդի պատմության էպիկական, հերոսական էջերը: Մեծ դինամիկայով առլեցուն բարդ, բազմամարդ կոմպոզիցիաները, ինչպես երևում է, ավելի հոգեհարազատորեն են ցոլացնում նկարչի խառնվածքը, նրա հակվածությունը ռոմանտիկականի նկատմամբ:

 

Վահան ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ, արվեստագիտության թեկնածու, 1967

       Իսաբեկյանի ստեղծագործությունը առաջներում աչքի էր ընկնում բացառիկ նվիրվածությամբ պատմական ու պատմա-հեղափոխական թեմաներին, որոնք նա վրձնում էր չափազանց դինամիկ կոմպոզիցիաների մեջ, ժամանակի, միջավայրի ու մարդու խորն իմացությամբ, ռոմանտիկներին հատուկ պաթետիկ շնչով:
       Հետզհետե մեր ժամանակի ու մեր իրականության թեմաները Իսաբեկյանի արվեստում ավելի ու ավելի ծավալվեցին, ի վերջո դարձան տիրական:
      Պատմություն դարձած անուններին փոխարինելու եկավ մեր օրերի շարքային մարդը: Սակայն դրանից Իսաբեկյանի արվեստը «վայրէջք» չկատարեց մանրախնդիր առօրեական հողի վրա, իր ռոմանտիկ հագեցվածությունն ու հուզականությունը չտարրալուծվեց կենցաղախոսության մեջ:
      Իսաբեկյանը հավատարիմ մնաց խելացի արվեստի մայրուղուն, կարողացավ սովորականի մեջ բնականն ու նշանակալին վեր հանել, դրանք վերարտադրել ռոմանտիկ տոգորումով, պարզ մարդկանց կյանքն ու ապրումները դարձնել փիլիսոփայական խորհրդածությունների առարկա:
Իսաբեկյանի մոտ հինը և նորը ոչ թե կազմում են անհաշտելի հակադրություն, այլ` ազգային էստաֆետ: Նա հնից վերցրել է ոչ թե այն, ինչ մենք ինքներս գիտակցաբար և հիրավի քանդեցինք, այլ այն, որ մեզ տրված է առհավետ, մեր խառնվածքը, մեր դիմագծերը, մեր սովորույթներն ու ավանդույթները, մեր առաքինությունները, մեր ազգային բովանդակ ժառանգությունը: Եվ այդ բոլորը ոչ թե քարացած, այլ իրենց չընդմիջվող զարգացման մեջ:

Վլադիմիր ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ, արվեստաբան, 1976

      Հայ ժողովրդի պատմության ամենադրամատիկական և ամենաճակատագրական դրվագներից մեկը` Վարդանանց հերոսամարտը, վաղուց էր ոգեշնչել ՀՍՍՀ ժողովրդական նկարիչ Էդուարդ Իսաբեկյանին:  Սկզբում, դեռ ուսանողական տարիներին, Եղիշեի անմահ պատմությունը, իսկ հետագայում, Հայրենական մեծ պատերազմի ահեղ օրերին, Դ.Դեմիրճյանի «Վարդանանք» դասական պատմավեպը նոր թափ ու ոգևորություն հաղորդեցին նկարչի հայրենասիրական տենչերին` ցույց տալու հայ ժողովրդի առնական կերպարը, ժողովուրդ, որը, չնայած իր փոքրաթիվ լինելուն, պատմության քառուղիներում չերկյուղեց մահու ու կենաց կռվի ելնելու իր հզոր ախոյանների դեմ:
       Նկարչի մտորումները նախ իրականացան «Պատասխան Հազկերտին» և «Ավարայրի ճակատամարտը» էսքիզներով, իսկ վեպի հետ աաջին ծանոթության արդյունքը եղավ հինգ թերթ մատիտանկար, որտեղ երկու մասսայական տեսարաններին ավելացան մի քանի գլխավոր հերոսների (Վարդան, Վասակ, Ղևոնդ) կերպարները: Պատմավեպի երկրորդ հրատարակության նկարազարդումների համար Իսաբեկյանը ստեղծեց տասներկու թերթ, ուր դարձյալ գերակշիռ տեղ ունեին «Պատասխանը» և «Ճակատամարտը»` որպես մեծ արհավիրքի հանգույց ու լուծում:
Պատմական թեմայի մեջ մխրճվելով զգոն ռեալիստի խորաթափանցությամբ, նկարիչը կարողացավ ծավալվելու հետ մեկտեղ խտացնել երևույթի պատմափիլիսոփայական ողջ իմաստը, որը դրսևորվեց «Պատասխան Հազկերտին» մեծադիր գեղանկարչական կտավի ձևով: Նկարը իրավամբ համարվեց ոչ միայն նկարչի նվաճումը, այլև հայ պատմական գեղանկարչության լավագույն գործերից մեկը: Վարպետ վրձնով կերտելով պատմականորեն անհատականացված, հոգեբանական կերպարներ, կոմպոզիցիոն տրամաբանված փոխհարաբերության մեջ մտցնելով նրանց, նկարիչը կտավին հաղորդեց այն տագնապալի լարվածությունը, ուր թևածում էր խրոխտ ոգու հերոսականությունը, դյուցազնականությունը, այն շիկացած հայրենասիրությունը, առանց որի ըմբռնելի չէ ոչ միայն Ավարայրը, այլև հայոց պատմության հետագա ընթացքը: Դա արհավիրքին դիմագրավելու աննկուն ոգին է:

Իննա ԴԱՎԹՅԱՆ, լրագրող, 1976

       Այս ցուցահանդեսում մենք, ասես, նորովի ենք ծանոթանում սքանչելի գունանկարիչ Էդուարդ Իսաբեկյանի արվեստի հետ: Երբեմն չափից ավելի մեծաչափ կոմպոզիցիաների հեղինակը մեզ ներկայանում է որպես ինտիմ բնանկարի վարպետ: Եվ որպիսի զարմանալի վերամարմնավորում: Այս փոքրաչափ կտավներում Իսաբեկյանը հասնում է իսկական բանաստեղծականության: Նա ստեղծում է Հայաստանի բնության առինքնող պատկերներ, ուր քարերն անգամ շնչավորված են:

Պողոս ՀԱՅԹԱՅԱՆ, արվեստաբան, 1979

      Ընթանալով ժամանակի ոգով, Իսաբեկյանն ուշադրության կենտրոնում է պահում արվեստի ազգային նկարագրի, բովանդակության ու ձևի կարևոր խնդիրները… Նրան հոգեհարազատ են մարդու ու աշխարհի բարդ փոխհարաբերություններից ծնվող մնայուն թեմաները, մեր ժամանակի ոգով ներթափանցված քաղաքացիական շնչով առլեցուն մտքերն ու զգացմունքները:

 

Leave a Reply

Ձեր էլ-փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են *-ով