Երվանդ Քոչար…
Երկու բրոնձազույլ հեծյալների ասպետը, որոնցից միայն մեկն էլ բավական էր նրան անմահացնելու համար: Նա միակն էր մեր…դեռևս կենդանության օրոք դասականացածներից, որ մնալով հայ արվեստագետ, իր դարի՝ 20-րդ դարի, նկարիչ-քաղաքացի, հախուռն տաղանդով կարողացավ դարերի վրայով կամուրջ կապել՝ վերածնության դարաշրջանի մեծ արվեստի հետ առնչվելու համար: Եվ ինչպես վերածնության դարաշրջանի վարպետներին էր բնորոշ բազմակողմանիությունը, նրան էլ ենթակա էին կերպարվեստի բոլոր ժանրերը: Նա և՛ գեղանկարիչ էր, և՛ փայլուն գծանկարիչ, և՛ քանդակագործ ու գյուտարար, և այդ բոլորը բարձր տաղանդով, կրքով ու կյանքով առլեցուն, պրոֆեսիոնալ նկարչի պահանջկոտության անզիջում դիրքերից ու կնիքով: Երվանդ Քոչա՜ր…մեր մաեստրոն, երիտասարդ նկարիչների մի քանի սերունդների սիրելի վարպետը, նրանց անշուք սեղանների ցանկալի հյուրը, նրանց զրույցների ու կրքոտ վեճերի մասնակիցն ու ոգեշնչողը:
«Դժվար է այդ բարդ դարում լինել նկարիչ»- ասում է մաեստրո Քոչարը: Բայց իր ապրած փոթորկոտ փորձություններով, դառնություններով ու ընդվզումներով լի կյանքը ըստինքյան արդեն ինքնահաստատման դպրոց էր՝ օրինակ երիտասարդության համար, կյանքի ու ստեղծագործական պայքարի ոգեկոչող, արվեստի ասպարեզում ամեն ձևի ու սեռի պատահականությունը, արվեստը որպես «հաճելի զգացմունք» համարող անտարբեր կողմնակիությունը ժխտող: Լինելով, բառիս բուն իմաստով արվեստագետ-քաղաքացի, Ե.Քոչարը նաև արվեստի ձևի մոլի սիրահար էր, ձևի բարձր կատարելագործման, հղկմնա առումով և անհաշտ թշնամին՝ սովորականի, թափթփվածության և պրոֆեսիոնալ անկարողության:
Նրա արթուն, անհանգիստ ոգին և սևեռուն հայացքը արվեստագետի ողջ էությամբ և կոչումով մշտապես ուղղված էր դեպի դժվարինը, անհնարինը նվաճելու ոլորտները: Այդպիսին գիտեինք մենք մեր մաեստրոյին, մեր սիրելի վարպետին: Նա շատ էր սիրում Սյաթ-Նովային և երբ լինում էր բարձր տրամադրության մեջ, հաճախ էր հիշում նրա խոսքերից: Հատկապես սիրում էր կրկնել «Բունիաթըս ավազ չիմանաս, քարափ է, քարուկըրեն է…» տողերը, որոնք այնքան բնորոշ են նրան:
Իսաբեկյան Է. – Հրաժեշտի խոսք – թերթ, «Երեկոյան Երևան», Ե., 26.01.1979
Posted on Սպտ 25, 2015 in Uncategorized