Է. Իսաբեկյանի անհատական ցուցահանդեսը Մոսկվայում
Հայաստանը, նրա պատմության հերոսական էջերը, դարասկզբի հեղափոխական թոհուբոհը, նոր կյանք կերտող մարդիկ մի կուռ ամբողջականությամբ ու միասնականությամբ ներկայացան մոսկվացիներին Հայկական ՍՍՀ ժողովրդական նկարիչ, պրոֆեսոր Էդվարդ Իսաբեկյանի ստեղծագործություններով, որոնց սիրով իր լուսավոր ու ընդարձակ սրահներն է տրամադրել ՍՍՀՄ նկարիչների միության նկարչի կենտրոնական տունը (Կրիմսկի վալ): Հանդիսավորությամբ բացված մոսկովյան առաջին անհատական ցուցահանդեսը, որը կազմակերպել են ՍՍՀՄ նկարիչների միությունը և Հայկական ՍՍՀ նկարիչների միությունը, այցելուներին ներկայացավ նրանց համար մի բոլորովին նոր Հայաստանով.անվանվեց որպես վիպասք ժողովրդի ու հողի մասին:
Այցելուների առջև բացվեց մի երկար, երկար ճանապարհ, որ ձայն է տալիս հայոց քաջերի Ավարայրից, շարվեշարան հասնում մինչև մեր օրերը, երբ իր անցած այս վերջին ութ ամիսների ընթացքում Իսաբեկյանը մի համառ մաքառումով կերտում էր նոր կոմպոզիցիան՝ «Արտավազդը, Անտոնիոսը և Կլեոպատրան»՝ մոսկովյան ներկա ցուցադրության երևելի գործերից մեկը:
Նկարիչը Մոսկվա է բերել իր կեսդարյա վաստակի մի գեղեցիկ ընտրանի, որ արժանացավ ամենայն ուշադրության և դրվատանքի:
Իսաբեկյանը գեղարվեստական կյանք է մտել Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին: Նրա ներկապնակը հենց սկզբից է սնվել հայրենասիրությամբ, որն առանձնահատուկ բնույթ ստացավ հանուն մարդկության ու արդարության համար մղվող համաժողովրդական պայքարի ազդեցության ներքո: Մարդասիրական այս գաղափարները բնականաբար ձուլվեցին նկարչի հայացքներին, նրա ներքնաշխարհին և որոշեցին նրա հետագա ստեղծագործական ուղին:
Այդ տարիներին Իսաբեկյանը աշխատում էր այնպիսի վարպետների կողքին, ինչպիսիք էին Մարտիրոս Սարյանը, Ալեքսանդր Բաժբեուկ-Մելիքյանը, Հակոբ Կոջոյանը և ուրիշներ, որոնց հետ նա մտերմական կապերի մեջ էր: Իսաբեկյանի գեղարվեստական խոսքի ձևավորման մեջ այս վարպետները, հնարավոր է, որ որոշակի դեր խաղացած լինեն: Բայց նա միշտ փնտրել է իր սեփական ճանապարհը, ձգտել ինքնատիպության:
Ժամանակը նրա վրա դրել է իր կնիքը, և նա ոգեշնչվել է հայ ժողովրդի պատմական անցյալով: Նա օժտված է եղել կոմպոզիցիայի բնական տաղանդով, մեծ ծավալի բազմաֆիգուր նկարներ ստեղծելու տաղանդով: Եվ դրա համար էլ պատահական չէ նրա սերը հայ առաջին պատմական գեղանկարիչ Վարդգես Սուրենյանցի ստեղծագործության, առանձնապես ֆրանսիական ռոմանտիկների նկատմամբ:
Եվ ահա մեկը մյուսի կողքին հրապարակ են գալիս հայրենի պատմությանը նվիրված նրա խոշորագույն կտավները.դրանք են «Ավարայրի ճակատամարտը»,«<Հաղպատի գյուղացիների ապստամբությունը»,«Տաթևի ողբերգությունը», «Սասունցի Դավիթը», «Պատասխան Հազկերտին», «Արտավազդի կործանումը»: Այս նկարները ստեղծված են արտակարգ դինամիզմով, ներքին էներգիայով, ռոմանտիկական ոգեշնչումով: Նրանցում, ինչպես նաև բազմաթիվ ժանրային նկարներում ու բնապատկերներում, միշտ հնչել է մեր ժողովրդի դարերով անլռելի ձայնը, շեշտվել նրա ազատասիրությունը, մարդկայնությունը, դիմացկունությունը: Սրանում է կայանում Իսաբեկյանի՝ որպես նկարչի մեծ վաստակը: Սրանում է նրա ջահելությունը:
ՍՍՀՄ և Հայաստանի նկարիչների միություններին, նկարչի կենտրոնական տանը շնորհակալություն հայտնելով, Է.Իսաբեկյանն ասաց.
-Իմ այս ստեղծագործությամբ փորձել եմ ծառայել իմ ժողովրդին, շնորհակալ լինել նրան: Թե ինչքանով եմ կարողացել դա անել, խոսքը պատկանում է հանդիսատեսին: Իմ բոլոր կտավները ստեղծել եմ՝ քայլելով ժողովրդի ու ժամանակի հետ:
…Մոսկովյան ցուցահանդեսում Է.Իսաբեկյանը ներկայացել է իր 150 գեղանկարչական գործերով և 100 գծանկարներով: Այստեղ ներկայացված են Հայաստանի պետական պատկերասրահից, Էջմիածնի կաթողիկոսարանից, մասնավոր հավաքածուներից ընտրած նրա լավագույն աշխատանքները, բացառությամբ մեկ տասնյակ հանրածանոթ խոշոր կտավների, որոնք տեխնիկական պատճառով հնարավոր չէր Երևանից տեղափոխել Մոսկվա:
Ամեն օր ցուցահանդեսը լի է այցելուներով, որոնք մոտենում են ալեզարդ վարպետին, նրան դիմում շնորհակալության ամենաջերմ խոսքերով այն բերկրանքի համար, որ իրենց բերել է կտավներով: «Այսօր ես տհաճ տրամադրությամբ էի դուրս եկել տնից,- դիմելով նկարչին ասաց մոսկվացի հոգեբան Ելենա Շիլյագինան:-Բայց այս կտավները միանգամից փոխեցին տրամադրությունս, ինձ լույս ու բերկրանք բերեցին: Ես ցանկանում եմ, որ դուք ապրեք շատ երկար տարիներ և շատ երկար տարիներ արդյունավետ աշխատեք»:
Վ. Սանթրյան
Արմենպրեսի հատուկ թղթ.
Մոսկվա-Երևան