Էդուարդ Իսաբեկյանի անտիպ օրագրային գրառումները, մտորումները, հույզերը նկարի ստեղծման ճանապարհին…

Posted on Մյս 22, 2019 in Uncategorized

05.01.1990 Սկսեցի «Իգդիրցիները»…
Դու օգնիր քո ծառային, սիրելի՛դ իմ Իգդիր… (համարյա առանց էսքիզի, վերջնական էսքիզի, էսքիզներ արել եմ մի 10-15…):

06.01.1990 Ամբողջ աշխարհը լուսանկարներից է նկար շինում, իսկ ես հորս, հորեղբորս չեմ կարողանում նմանեցնել լուսանկարից…
Վաղը ավելի համբերատար լինեմ, գուցե ստացվի…

11.01.1990 Նկարը դասավորում եմ: Հիմա ազատ եմ: Հունվարյան արձակուրդ: Լողավազանն էլ է փակված: Ես եմ ու նկարը:

22.01.1990 Էսօր շատ մութ էր, նկարել չէր լինում, բայց շարունակում եմ դեռ դասավորել (հետ, առաջ, ներքև, կողք…):

28.01.1990 Նկարում եմ: Օ՜խ, դժվար են դասավորվում հարգելի իգդիրեցիք (լուսանկարները բոլորը ինձ են նայում անֆաս… իսկ եթե փոխում ես՝ նմանությունն է փախնում)…

 31.01.1990 Նկարում եմ: Զարհուրելի բան է այս «լուսա»նկար կոչեցյալը…

09.02.1990 Ամասիան բերել էր մի քանի լավ լուսանկարներ, որոնք շատ պետք էին:
Նկարում եմ: Դանդաղ է շարժվում, բայց շարժվում է…

18.02.1990 Նկարը «պնդանում» է:

24.02.1990 Այսօր Ժիրիկը (Հասմիկի՝ Խաչատուր Կանայանի աղջկա տղան) բերեց շատ հետաքրքիր լուսանկարներ: Նորից գործ «բացվեց»:
Նկարը շարժվում է, բայց կրիայի քայլերով:

 09.03.1990  Նկարում եմ: Ձախ կողմից զանգակատուն տնկեցի… կարծես սազում է… Հետո կերևա՝ սազում է, թե ոչ:

 20.03.1990 Քիչ նկարեցի: Վերևի մասից դեռ գլուխ չեմ հանում, մեծ տարածություն է, և եթե լուծում չգտնեմ՝ նկար չի ստացվի:
Ախր էդ Իգդիրը հեչ ռելիեֆ չուներ, ինչպես Արարատյան դաշտի գյուղերը, հարթ տեղ էր, ու Մասիսը կողքին ցցված… (շան տեղը ոչխար նկարեցի…):

 25.03.1990 Կիրակի: Նկարի վերևի մասի համար նոր բան մտածեցի… Գուցե լինեն երեխաներ, շա՜տ երեխաների գլուխներ` մինչև Մասիսի տակ… և հրեշտակներ՝ ձախ կողմից…
Եկեղեցին դուրս կգա… և տեսնենք՝ ի՜նչ կստացվի…

 26.03.1990 Էսօր նկարեցի քիչ, բայց «օգտակար»: Երևի պետք էլ չի երկար աշխատել: Իսկ մտածածս (երեխաներին) դեռ չեմ համոզված, որ կսազի:

 31.03.1990 Շաբաթ: Նկարում եմ, «տեղավորում»…

 05.04.1990 Ինձ թվում է, որ «Իգդիրի» մեջ մի քիչ հումոր պիտի լինի, մի քիչ ժպիտ… բայց ֆոտոներում բոլորը լուրջ, ավելի քան լուրջ մարդիկ են…
Տխուր բան է ստացվում… Ահա, թե ինչ է ֆոտո կոչեցյալ «մատերիալը»…

 17.06.1990 Եվ «Իգդիրը» լուռ սպասում է… էս երկու-երեք ամիս է նայում եմ վրան…

29.02.1991 …Համարյա թե ուզում եմ «Իգդիրցիք» շարունակել (ներկի պակաս կա)…

08.03.1991 Էսօր «Իգդիրի» կենտրոնի լուծումը գտա: Եվ շատ հետաքրքիր: Մնացածը «նկարելու բան» է…
Հիմա հանգիստ եմ: (Ես ուրիշ «հանգամանքներով» էի բացատրում տրամադրությանս անկումը: Պարզվեց, որ «կենտրոնն» էր պատճառը:)

05.04.1991 Ուրբաթ: Նկարը դասավորվում է: Շատ է խանգարում լուսանկարների միօրինակ(անֆաս)ությունը…
Ավելացրի… հրեշտակներ վերևում. «չեն խանգարում»: Մի խոսքով՝ նկար է, պիտի նկարվի հանուն իմ անուշիկ Իգդիրի:

 13.04.1991 Շաբաթ: Էսօր արածս ջնջեցի: Անհաշիվ գլուխներ են, և դասավորել չի լինում:

15.05.1991 …Ի՜նչ հրաշք բաներ են այդ հին լուսանկարները…
Ի՜նչ ասեմ՝ Ավետիս հորեղբոր լուսանկարին նայելով, կամ Հմայակ հորս, որ 20 տարեկան է երևի… կամ Գարեգինի, որի հայացքի մեջ այնքան քնքուշ թախիծ կա, որ ամեն անգամ նկարելուց զսպում եմ ինձ, որ չարտասվեմ…
…Ի՜նչ ըմբոստ դեմքեր են այդ իգդիրեցի կոչվածները այս գունաթափ լուսանկարներում…
Իսկ մերս, մերս… իսկապես որ լուսավոր է…
Հրա՜շք բան են հին լուսանկարները…
…Կկարողանա՞մ նրանց նկարել այնպես, ինչպես կան իրենք… Եթե չկարողանամ դա գտնել, այդ «Իգդիրեցիներ» նկարը իմաստ չի ունենա…
…Ինձ կարող են փրկել, օգնել միայն ու միայն իմ պաշտելի Ռեմբրանդի աստվածները…
Տո՜ւր ինձ զորություն այս նկարը ստեղծելու, ո՜վ բարձրյալ:

 27.11.1991 Վատ է աչքերիս վիճակը, «Իգդիրը» չեմ նկարում…

25.01.1992 Կամաց-կամաց տեղավորում եմ հարգելի իգդիրցիներին: Էսօր Առնոյին տեղավորեցի, կարծես վատ չի տեղը:
40-ին մոտ մարդ են, ո՞նց դասավորես, որ լավ լինի…
Դե, սա էլ էս տեսակ նկար է, կոմպոզիցիա չի, որ քեֆիդ ուզածով վարվես, շատ դժվար է: 40 հոգու տեղավորել եմ… 10-ը կան:

16.02.1992 Ամբողջ օրը նկարել եմ և համարյա թե աննշան է… Ցնդվել կարելի է էս լուսանկարների ձեռից, ոչինչ չես կարող փոխել և…

20.02.1992 Ժորան՝ Ղարիբջանյանի ակադեմիկոս տղան, բերեց հոր լուսանկարները: Թող ինքն էլ լինի. չէ՞ որ ծխական դպրոցում հորս՝ Հմայակին, դաս է տվել:

 21.02.1992 Էսօր լույս էր, արև, բայց անտանելի անտրամադիր էր աշխատելը… Այդպես լինում է, երբ նայում եմ նկարին և այնքան շատ բան եմ տեսնում անելու, որ չգիտես՝ որը անես, որից պարես:

25.02.1992 Ձախ անկյունի պառավին փոխեցի: Արամոն մի էտյուդ ուներ, որ շատ էր նման Նունե հորաքույրիս. դա դրեցի:

 29.02.1992 Եփրեմի ձեռքերի դիրքը փոխեցի, հիմա կապը հարևանների (Գարեգինի, Եղիսաբեթի) հետ ավելի բնական դարձավ:

01-02.03.1992 Էլի ամբողջ օրը նկարել եմ: Սկսել եմ փոխել պարոն իգդիրցիների կեցվածքները, իսկ դեմքերը մնում են «ըստ լուսանկարի»: Եվ կարծես թե նկարի նման է դառնում: Հոգեմաշ բան է, բայց պիտի արվի:
…Այս նավթով (ավիացիոն) աշխատելը հաճելի է, երկար կարելի է աշխատել, ձեթը փառ է բռնում և վրայից աշխատելիս տակի շերտը մնում է խոնավ, բայց մի թերություն ունի, որ մի աստիճանով գույնը խամրում է (որը ձեթի դեպքում հետո է լինում) և տալիս է матовый поверхность, ոչ «փայլուն», որ հիմա հարկի չէ: Ես երկուսն էլ սիրում եմ: Տվյալ դեպքում այս «Իգդիրեցիներ» կոչված նկարին պետք է, քանի որ երկար պիտի տանջի ինձ:

08.03.1992 Էսօր աշխատեցի «վերևներում», այսինքն՝ ֆոնի վրա, և պատճառը շատ հասարակ էր. ցուրտ էր, չէին վառում, և բարձրանալ-իջնելը շատ հաճելի էր, տաքացնում էր:
…Էսօր առավոտյան նորից պանիկայի մեջ էի… Այնքան բան էի տեսնում նկարի մեջ անելու, որ չգիտեի՝ որից սկսեմ… Դրա ճարն էլ գտա, բայց օրվա վերջում:

12.03.1992 Հիմա արդեն նկարը դժվար տեղ հասավ. փոխում եմ տեղերը պարոնայք իգդիրցիների, շուռումուռ եմ տալիս գլուխները… Քանակը չի փոխվում, բայց որակը փոխվում է՝ հակառակ մաթեմատիկայի հայտնի օրենքի:

18.03.1992 Էս նավթով նկարելն էլ մի բան չի… Դրածդ ներկը մյուս օրը մի քանի տոն նստում է: Բայց ի՞նչ անեմ: Երկար, շերտ շերտի վրա աշխատելու համար լավ է, կեղև չի տալիս:

 19.03.1992 Էսօր աշխատել եմ բավականին, բայց… վերջում տեսա, որ երկու նստած պարոնայք` Իսաբեկը և Յորդուխանը, «լավ» չեն նստած, հեչ լավ չեն: Եվ անմիջապես հոգնեցի զզված:
Էլի սկսեցի փոխելու հետևից ընկել, և կգնա և վերջ չի լինի:

24.03.1992 Էսօր վեր ու վար գլուխներ եմ տեղափոխել… նմանեցնելն է զահլա:

09.04.1992 Աշխատեցի էսօր գունային կոմպոզիցիայի վրա:

10.04.1992 Էսօր իրիկունը մի կես ժամում ավելին արեցի, քան ամբողջ օրը… և կարող է լինել հակառակը: Դժվարը չփչացնելն է և փչացնելուն դիմանալը:

 29.06.1992 Հարգելի իգդիրեցիներին տեղավորելուց հետո սկսվել են տեղափոխումները… Իսկ դա էլ նշանակում է՝ հազիվ լուսանկարից նմանեցրածները նորից, քոռանալով նմանեցնել… Ուրիշ ճար չկա, շատ են միանման նկարված, բոլորը ինձ են նայում…

21.08.1992 «Իգդիրեցիները» ուզում են «նկար» դառնալ, այսինքն՝ խմբադիմանկար չմնա…
Մայրիկի ջահել նկարը երևի փոխվի… փոքր տարիքը կմնա «Կենացի» մեջ…

 23.08.1992 Փոխեցի մայրիկիս, կարծեմ որ ավելի լավ է այսպես, և իր Ռուզանի հետ գրկվել է… ա՜յն աշխարհում… նկարիս մեջ… Այս նկարը իրենց ա՜յն աշխարհն է:

10.09.1992 Ուզում եմ փոխել նկարի ձախ կողմը՝ Եփրեմը նստի… Բայց կանգնած էլ վատ չի:

13.09.1992 …Եփրեմի պորտրետը լավ է ստացվել և չեմ ուզում փոխել… հազիվ արել եմ: Ուրիշ է, եթե աչքերս նորմալ լինեին:

 02.10.1992 Չեմ աշխատում նկարի վրա… աչքս չի «գրկում» նկարը…  իսկ փոքր բաները ստացվում են… Հեռվից չեմ տեսնում պարզ, որ իմանամ՝ որտեղ ինչ անեմ…

07.10.1992 Նկարի վրա չեմ աշխատում… Երևի հոգնել եմ… Իսկ ճիշտ պատճառը նորից… աչքերս են: Ոչ մի հաճույք արածիցս չունեմ, քանի որ 3-4 քայլից հետո թուլանում է տեսադաշտը…
Բայց որ քոռանամ էլ, պիտի վերջացնեմ նկարը:
Ընդհանուր դասավորությունը կա, կան և շեշտվելու տեղերը, մնում է ուժեղ շեշտեր… դե՜…

07.11.1992 Արդեն սկսեցի աշխատել «Իգդիրի» վրա, իսկ երբ սկսվում է, կգնա:
Օ՜, չի մնա «Իգդիրը», ինչպես գիրքը գրվեց, այնպես էլ ինքը կնկարվի: Կնկարվի, եթե քոռանամ անգամ… քոռ-քոռ էլ կնկարեմ:

09.11.1992 Աշխատում եմ նկարի վրա… և առանց մի ոգևորության: Բացատրություն չկա, այդպիսին է նկարի «բնույթը»… Լուսանկարներ, լուսանկարներ… և ես պիտի իրենց նորից կենդանացնեմ… Постараюсь! Ջանում եմ խոնարհաբար և հանուն Իգդիրի!

 

 

 

Leave a Reply

Ձեր էլ-փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են *-ով