«Հաշվի առնելով անվանի նկարիչ Էդուարդ Իսաբեկյանի ունեցած մեծ ավանդը հայ գեղանկարչության զարգացման գործում և նրա ստեղծագործությունները հանրությանը ներկայացնելու մատչելիությունն ապահովելու անհրաժեշտությունը` հանձնարարել Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի մշակույթի, երիտասարդության հարցերի և սպորտի վարչությանը «Հայ Արտ» մշակութային կենտրոնի առաջին հարթակում կազմակերպել Էդուարդ Իսաբեկյանի նկարների մշտական գործող ցուցահանդես»:
Սա ՀՀ վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանի 2004 թ. դեկտեմբերի 30-ին ստորագրած որոշումն է: Նա ժողովրդական նկարչի 90-ամյակի ժամանակ հանդիպելով նրա հետ` անձամբ առաջարկեց նրա աշխատանքների մշտական գործող ցուցահանդես ունենալու գաղափարը: Ցավոք, թե՛ վարչապետը, թե՛ նկարիչը չհասցրին տեսնել նախաձեռնության իրականացումը: 2007 թ.երկուսն էլ կյանքից հեռացան, իսկ «Էդուարդ Իսաբեկյան» ցուցասրահը «ՀայԱրտ» մշակութային կենտրոնում բացվեց վարչապետի որոշումից 9 տարի անց` 2013 թ.: Սակայն, ինչպես ասում են, գուցե բարին էլ հենց դա էր, քանի որ Իսաբեկյանը չտեսավ, թե ինչ բախտի են արժանանում իր արժեքավոր կտավները:
Այն, որ «ՀայԱրտ» մշակութային կենտրոնի համապատասխան սրահը նման մասշտաբի նկարչի ստեղծագործությունների ցուցասրահի համար, մեղմ ասած, բավարար չէ՝ հարցի մի կողմն է: Սակայն խնդիրն այսքան ակնառու չէր լինի, եթե կառույցն այսքան անմխիթար վիճակում չլիներ, երբ ամեն հորդառատ անձրևի ժամանակ վնասված առաստաղից ու պատերից անձրևաջրերն անարգել չլցվեին ներս, չողողեին ցուցասրահն ու չվնասեին կտավները:
Ցուցասրահի ղեկավար Իրինա Իսաբեկյանը բացման օրվանից փորձում է քաղաքային իշխանությունների ուշադրությունը հրավիրել սարսափելի պայմանների վրա, բայց իրավիճակը մնում է նույնը: Եվ ամեն անգամ նա ահուդողով է շտապում ցուցասրահ, եթե եղանակն անձրևային է: Անձրևի ժամանակ ստիպված առաջին հարկի սրահում դույլեր են շարում, որպեսզի ջուրը գոնե չտարածվի, իսկ հետո սկսում են ավլել թրջված ու խունացած պատերից պոկվող ծեփը: Սրահի երկրորդ հարկի բետոնե առաստաղի վրա խոնավությունից այնպիսի ճաք է գոյացել, որ թվում է` ուր որ է փուլ կգա: Տիկին Իրինան աղոթում է, որ հանկարծ նման բան տեղի չունենա, երբ սրահում այցելուներ լինեն: Երբեմն էլ ջուրն այնքան առատությամբ է ներս լցվում, որ շքամուտքից հասնում է մինչև կտավների պահոց: Նման մի հորդառատ անձրևի ժամանակ թրջվել էր Իսաբեկյանի «Կոմիտաս» նկարը, որը ՀՀ մշակույթի նախարարության մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոնի կողմից գնահատվել է 6 մլն 300 հազար դրամ: «Անցյալ տարի ձմռանը ձյան հալոցքից հետո մտանք ներս, տեսանք՝ ջուրը հեղեղի պես գնում է նկարների վրայով: Նորից սկսեցինք դիմել էստեղ-էնտեղ, բայց մեզ ոչ մի ուշադրություն չդարձրին»,- սրտնեղած ասում է տիկին Իրինան:
2013 թ., երբ ցուցասրահը նոր էր բացվել, տարածքն անգամ չէր ջեռուցվում, մեկ տարի անց է միայն ջեռուցման հարցը լուծվել, սակայն ցրտի հետևանքները հետո են ի հայտ եկել: Ցուցասրահի ղեկավարի խոսքով, երբ ջեռուցում չկար՝ կտավները ցրտից սեղմվել էին, իսկ հետո, երբ տարածքը սկսել են ջեռուցել՝ նկարներն արդեն վնասվել են. կտավի թուլացում, ճաքերի առաջացում և այլն: Կտավներին հասցված վնասը հաստատել է նաև նկարիչ-վերականգնող Գրիգոր Գեղամյանը: Մասնագետը նշել է, որ անհապաղ պետք է սկսել վերականգնման աշխատանքները, դրա հետ միասին կատարել նկարների մաքրում ու լաքապատում: Կտավները վերականգնվել են Իսաբեկյանի որդու` Արամ Իսաբեկյանի միջոցներով: Զավեշտալին այն է, որ երբ կտավները պետք է հանվեին ցուցասրահից վերականգնման տանելու նպատակով, Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակիցները խիստ հետևողականություն են ցուցաբերել` խստորեն հետևելով, որ նկարներն անպայման վերադարձվեն ցուցասրահ: Իսկ թե վերականգնվել են, արդյոք, կտավները կամ ինչպես, ինչ միջոցներով են վերականգնվել, դա քաղաքային իշխանություններին ասես չի էլ հուզել:
Տիկին Իրինան անվանի նկարչի պատմական նկարները ցուցադրելու փոխարեն ցույց է տալիս անձրևաջրերի հետևանքով խունացած ու վնասված պատերն ու առաստաղը, ինչպես նաև մի կտավ, որի վրա արդեն ճաք է գոյացել: Ասում է, որ վնասված կտավի մասին տեղյակ է պահել Արամ Իսաբեկյանին, քանի որ իշխանություններին դիմելու իմաստ այլևս չի տեսնում: Ցուցասրահի մի հատվածում էլ հսկայական կտավն իջեցված է, քանի որ պատն այնքան խոնավ է, որ այդտեղ կտավ փակցնել պարզապես հնարավոր չէ: Ակամա մտածում ես՝ ի՞նչ կզգա օտարերկրյա հյուրը, երբ որոշի տեսնել հայ անվանի պատմանկարչի ստեղծագործությունները ու հայտնվի այս թշվառ միջավայրում:
Էդուարդ Իսաբեկյանի որդին՝ Արամ Իսաբեկյանը, այս ցուցասրահին է նվիրել հոր հայտնի կտավներից 28-ը: Փաստորեն, որդին նկարները նվիրել է Երևան քաղաքին ու բառիս բուն իմաստով ընկել կրակը, մինչդեռ ցուցասրահի պատասխանատուն` Իրինա Իսաբեկյանը, նշում է, որ շատ կարևոր ու գեղեցիկ միջոցառումներ կարելի է կազմակերպել, եթե նորմալ ու ապահով պայմաններ լինեն:
Իսկ Արամ Իսաբեկյանն առհասարակ չի ուզում այս հարցը շահարկել, քանի որ շատ է ասել, շատ է խոսել, բայց՝ ասողին լսող է պետք. «Ես խնդրողի դերում չեմ եղել ու չեմ էլ լինի: Դա այնպիսի հարց է, որ առանց իմ միջամտության պետք է լուծվի: Ես լավ գործ եմ արել, քաղաքին նվիրել եմ մի ահռելի հարստություն, իրենք պիտի դա պահպանեն: Լավ, ի վերջո, ես կարող էի նաև չլինել, հիմա էդ անձրևաջրերի գործը ի՞մ գործն է, ե՞ս պիտի դրանով զբաղվեմ: Եթե հնարավորություն ունենայի՝ հենց հիմա էլ շենքը կվերանորոգեի, բայց ես այդ հնարավորությունը չունեմ»,- ասում է նկարչի որդին:
Անձրևաջրերի վերաբերյալ վերջին նամակը Երևանի քաղաքապետարան է ուղղվել անցյալ տարի. «Էդուարդ Իսաբեկյան» ցուցասրահ շարունակվում են անձրևաջրեր լցվել: Սենյակի պատից ներս հոսող առվակին և առաստաղի կաթոցներին ավելացել է երկրորդ հարկի պատի անձրևաջրերի հոսքը, ինչը լուրջ վտանգ է ներկայացնում նկարների համար: Խնդրում ենք միջոցներ ձեռնարկել»:
Երևանի քաղաքապետարանից պատասխանել են, որ այս տարվա բյուջեում «Էդուարդ Իսաբեկյան» ցուցասրահի վերանորոգման հարցը նախատեսված չէ: Ու վերջ: Իսկ ցուցասրահի պատասխանատուին մնում է խնդիրը լուծել ավանդական եղանակով` դույլեր շարել հատակին ու աղոթել, որ խոնավ բետոնը հանկարծ չփլվի այցելուների գլխին, վնասված կտավներն էլ ուղարկել նկարչի որդուն` Արամ Իսաբեկյանին, որպեսզի նա իր միջոցներով վերականգնի, մինչև որ քաղաքային իշխանությունները մի օր որոշեն հավուր պատշաճի պահպանել ու ներկայացնել այն անգնահատելի ժառանգությունը, որ ստացել են հայ նկարչից:http://ankakh.com/article/56263/%E2%80%8Banvani-hay-nkarchi-tsutsasrahe-andzryevadjryeri-myedj
Գասպարյան Ա. — Անվանի հայ նկարչի ցուցասրահը՝ անձրևաջրերի մեջ — թերթ, «Անկախ», Ե., 12.12.2016
Posted on Հնս 14, 2018 in Uncategorized