Հայկական սովետական հանրագիտարան – Ե., էջ 389, հ.4, 1978

       Իսաբեկյան Էդուարդ Հմայակի (ծն.08.(21).11.1914, Իգդիր), հայ սովետական նկարիչ: ՀՍՍՀ ժող.նկարիչ (1963): ՍՄԿԿ անդամ 1952-ից: 1941-ին ավարտել է Թբիլիսիի գեղարվեստի ակադեմիան: 1945-ից դասավանդում է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստ-ում (1963-ից՝ պրոֆեսոր): Ի. բազմաժանր նկարիչ է (թեմատիկ-կոմպոզիցիա, դիմանկար, բնանկար, գրքի ձևավորում): Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին պատկերել է սովետական մարդու հերոսական կերպարը («Մարտ քաղաքի համար», 1942, «Տանյա», 1946), հայ ժողովրդի ազգային-ազատագրական պայքարը («Դավիթ Բեկ», 1945): Ի. թեմատիկ-կոմպոզիցիոն ժանրի գործերը հայ սովետական կերպարվեստի նվաճումներից են: «Պատանի Դավիթ» (1956, Հայաստանի պետական պատկերասրահ), «Հաղպատի գյուղացիների ապստամբությունը 1903-ին» (1957), «Պատասխան Հազկերտին» (1960, Երևանի Ա. Մյասնիկյանի անվ. հանրապետական գրադարան) ր ուրիշ կտավներ աչքի են ընկնում մոնումենտալ արտահայտչականությամբ, դինամիկ կոմպոզիցիայով, քաղաքացիական հնչեղությամբ: Մարդու և հայրենի բնության օրգանական կապով են բնութագրվում «Բյուրականցի ծերունին և Արտավազդիկ եկեղեցին» (1956), «Ակսել Բակունց»-ը (1956), «Դերենիկ Դեմիրճյանը» (1960), «Գանգրահեր տղան» (1964), «Սայաթ-Նովա»-ն (1964): Սովետահայ դիմանկարչության լավագույն օրինակներից է «Մոր դիմանկարը» (1944): Հայաստանի բնության, հնադարյան բերդերի ու տաճարների էպիկական նկարագիրը Ի-ի բնանկարների թեմատիկ առանցքն են կազմում. «Տաթևի ձորում» (1959), «Եզները ջրանցույց կամրջի մոտ» (1959), «Խնձորեսկ» (1962): Գեղանկարչական հագեցվածությամբ են բնորոշվում «Հորովելը» (1956, Հայաստանի պետական պատկերասրահ), «Ջրհորի մոտ» («Չվերադարձան», 1965), «Ծառերի շվաքում», (1966), «Արտավազդի մահը», (1966): Լայն ճանաչում են գտել Դ.Դեմիրճյանի «Վարդանանք» (1952) և Ս.Խանզադյանի «Մխիթար Սպարապետ» (1963) վեպերի նկարազարդումները: Հեղինակ է գծանկարների, նկարչուհի Արփենիկ Նալբանդյանին նվիրված գրաֆիկական շարքերի: 1967-ից Հայաստանի պետական պատկերասրահի դիրեկտորն է: Պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով:

 

Պ.Հայթայան